Page 55 - Konu Özetleri TYT Tarih

TARİH

KONU MOĞOL İSTİLASI VE ANADOLU
ÖZETİ
TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT TYT-AYT

MOĞOL İSTİLASI VE ANADOLU

• XIII. yy.’dan itibaren Anadolu’da Moğol tehlikesi belirgin
bir hâl almaya başladı.
• Bu dönemde yayılma politikası içerisinde olan Moğolla-
rın baskısı sonucunda yüzbinlerce Türkmen Anadolu’ya
göçe başladı.
• Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubad tehlike-
nin farkına varınca Eyyubiler ve Harzemşahlar ile ittifak
yapma girişiminde bulundu.
• İlk başlarda olumlu gelişen bu ittifakta, Celalettin Har-
zemşah’ın Ahlat’ı zabtetmesi üzerine başarılı olamadı.
• Türkiye Selçukluları ve Eyyubilerden oluşan kuvvetler
ile Harzemşah ordusu Erzincan’ın Yassıçemen mevki-
inde savaştılar.

• 1230 Yassıçemen Savaşı olarak bilinen bu savaşta Harzemşahlar ağır bir mağlubiyet aldı. Bu mağlubiyet neticesinde
1231 yılında Harzemşah Devleti ortadan kalktı.

KRİTİK BİLGİ
Harzemşah Devleti’nin ortadan kalkmasıyla birlikte Mo-
ğollar ile arada olan tampon bölge kalkmış oldu. Böylece
Moğol baskısı Anadolu topraklarında doğrudan hissedil-
meye başlandı.

• Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubad Moğol tehlikesinin farkındaydı. Hükümdarlığı zamanında Moğollara
karşı gerekli önlemleri almıştı.

• Moğollara karşı Abbasiler ve Eyyubiler ile ittifak hazırlığı yapan I. Alaaddin Keykubad, bu ittifaka karşı olan devlet
adamları tarafından suikast sonucu zehirlenerek öldürüldü.
• Yerine geçen oğlu II. Gıyaseddin Keyhüsrev babası kadar iyi bir devlet adamı değildi.

• Tahta geçmesinde kendisine yardım eden Vezir Sadettin Köpek’in etkisinde kaldı. Bu dönemde birçok kıymetli devlet
adamı öldürüldü.
• Devletin merkezinde yaşanan bu olaylar neticesinde merkezi otorite zayıflayınca bazı Türkmen grupları isyan etti.
• Güney doğu Anadolu bölgesinde otlak ve mera yetersizliğinden dolayı bazı Türkmen grupları Şeyh Baba İshak öncü-
lüğünde ayaklandılar. Bu ayaklanmayı bastırmak Türkiye Selçuklu devleti açısından oldukça zor oldu.
• Ayaklanma neticesinde Baba İshak yakalanarak idam edildi.
• Moğollar, Baba İshak Ayaklanması sonrası Türkiye Selçuklularının zayıfladığını görünce Doğu Anadolu topraklarına
girdi ve Erzurum’u yağmaladı.

DİKKAT

Baba İshak ayaklanması neticesinde Türkiye Selçuklu
Devleti’nde merkezi otorite daha da bozuldu. Devletin
Türkmenlerle arası bozulunca Anadolu, Moğollara karşı
savunmasız kaldı.

TARİH - TYT-AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 55