Page 117 - Tarih Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı

ÖĞRETMEN REHBER KİTABI

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 1

AÇIK UÇLU SORU
KARLOFÇA ANTLAŞMASI SONRASI DIŞ SİYASET

Aşağıdaki “Karlofça Antlaşması Sonrası Dış Siyaset’’ adlı metni okuduktan sonra soruları cevaplayınız. Her soruya
verdiğiniz doğru cevap 1 puan olarak değerlendirilecektir. Alabileceğiniz en yüksek puan 5'tir.

Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşması’ndan sonra Avrupalılar için tehlike olmaktan çıkmaya başlamıştır. Bu ant-
laşmadan sonra Osmanlı Devleti daha önceki dönemlerde önem vermediği Ingil tere, Hollanda ve Fransa gibi
Avrupalı devletlerin siyasetlerinin etkisinde kalmaya başlamış ve denge siyaseti izlemek zorunda kalmıştır. XVII.
yüzyıldan sonra Protestanlar arasında da Haçlı zihniyeti zayıflamış ve Ingiltere, Isveç, Hollanda gibi devletler; Os-
manlılarla iyi ilişkiler kurma politikası izlemiştir. Osmanlı Devleti ile iş birliği yapmak, sömürgecilik faaliyetlerine hız
veren Ingilte re ve Hollanda gibi devletler için de önemli hâle gelmiştir. Buna karşın Osmanlı Devleti ise Almanya,
Lehistan, Rusya ve Venedik ile olan mücadelesinde Fransa’dan başka devletlerle de iş birliği yapması gerektiğini
görmüştür.

Birden çok Avrupa Devleti ile aynı anda savaşacak güce sahip olmayan Osmanlı Devleti, bu dönemde Avrupa
siyasetindeki mevcut duruma göre dönemin durum ve şartlarını menfa atleri doğrultusunda gözeterek konjonk-
türel ittifaklar kurmuştur. Osmanlı Devleti’nin Karlofça’da kaybettiği toprakları geri alma düşüncesi 1718 Pasarofça
Ant laşması’na kadar devam etmiştir. Bu tarihten son ra Osmanlı, barış politikası benimsemek zorunda kalmıştır.
Osmanlı Devleti bu süreçte sadece 1736-1739 tarihleri arasında Rusya ve Avusturya ordularıyla savaş mışsa
da savaşı başlatan taraf olmamıştır. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı’na kadar tarihinin en uzun barış sürecini
yaşamış olan Osmanlı Devleti, barışı korumak için Avrupa devletlerinin kendi araların da yaptıkları Veraset ve Yedi
Yıl savaşlarını bile değerlendirmeyi düşünmemiştir. Hatta bu süreçte Fransa’nın, Rusya ve Avustur ya’ya karşı
ittifak teşebbüslerine bile karşılık vermemiştir. Çünkü Fransa, yaptığı diplomatik hamlelerle Osmanlı’nın güvenini
sarsmış bu yüzden de Osmanlı Devleti, Avrupa’nın yükselen gücü Prusya’ya yaklaşmak istemiştir.
XVIII. yüzyılın ilk yarısında Osmanlıların Avusturya’ya yönelik po litikalarının amacı diğer Avrupalı devletlerle yapılan
mücadelede Avusturya’nın tarafsız kalmasını sağlamaktır. Bu yüzyılda gücünü kaybeden Venedik, kendisi için asıl
tehlikenin Osmanlı Devleti değil Hristiyan âlemi olduğunu düşünmüştür. Avrupa’da doğal sınırlarına ulaşan Fransa,
Avusturya ile mücadelesi sebebiyle Osmanlılarla iyi geçinme politikaları üretmiştir. XVIII. yüzyılın ilk yarısında Rus ya’nın
saldırgan politikası sonuç vermemiş fakat yüzyılın ikinci yarısında Rusya, Osmanlı Devleti’ne büyük zararlar vermiştir.

1- Karlofça Antlaşması’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin denge siyaseti izlemesi için gerekli ortam oluşmuş mu-
dur? Kısaca açıklayınız.

…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

2- Karlofça Antlaşması’nın önemini kısaca açıklayınız?

…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………

117