Page 128 - Türk Dili ve Edebiyatı Sınıf İçi Değerlendirme Öğretmen Rehber Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME

SINIF İÇİ DEĞERLENDİRME ÖRNEĞİ 17

Aşağıda metin türleri, bu metin türleri ile ilgili yazacağınız metnin konusu ve dikkat etmeniz gereken noktalar be-
lirtilmiştir:

Hikâye:
Derste incelediğiniz metinlerden hareketle bir hikâye yazınız. Hikâye yazarken dikkat edilmesi gereken bazı özel-
likleri hatırlatan aşağıdaki bilgilerden yararlanınız:
• Olay örgüsü için bir konu belirleyiniz. Bunun için çevrenizde yaşananları gözlemleyebilir ya da ve gördükleri-
niz üzerine düşünebilirsiniz. Sadece hayal gücüne dayalı bir konu da tercih edilebilirsiniz. Seçtiğiniz konunun
ayrıntılarına ve ilgi uyandırmasına dikkat ediniz.
• Olay örgüsüne uygun bir kişi kadrosu belirleyiniz. Bir insanın, bir hayvanın hatta bir eşyanın hikâyesinin yazı-
labileceğini fakat hikâye türünde kişi sayısının sınırlı olacağını unutmayınız.
• Olayın geçeceği yerin özelliklerini veriniz. Hikâyedeki yer ögesi, gerçekte var olan bir yer olabileceği gibi kur-
gusal bir yer de olabilir.
• Olayların geçtiği bir zaman dilimi belirleyiniz. Sabahın erken saatleri, akşam gibi kısa zaman dilimlerinin se-
çilebileceği gibi mevsimler ve yıllar gibi daha geniş ve belirsiz bir zaman diliminin de kullanabileceğini unut-
mayınız.
• Yazım kuralları ve noktalama işaretlerine uygun bir biçimde metninizi yazınız.
• Yazdığınız metni kontrol ediniz.

Şiir
Derste incelediğiniz metinlerden hareketle bir mâni ve semai yazınız. Mâni ve semai yazarken dikkat edilmesi
gereken bazı özellikleri hatırlatan aşağıdaki bilgilerden yararlanınız:
• Yazdığınız şiirin, hece ölçüsü ve kafiye örgüsüne uygunluğuna dikkat ediniz.
• Hangi konularda yazacağınıza karar veriniz.
• Günlük konuşma dili kullanınız.
• Semainin son dörtlüğünde tapşırma (halk ozanlarının şiirlerde kullandığı takma ad) kullanmayı unutmayınız.
• Kafiye ve redif dışında asonans, aliterasyon, sözcük tekrarı gibi ahenk unsurlarına yer verebilirsiniz.
• Söz sanatlarına yer verebilirsiniz.
• Yazdığınız metni kontrol ediniz.

Destan:
Türk tarihindeki önemli bir olay ile ilgili destan yazınız. Destan yazarken dikkat edilmesi gereken bazı özellikleri
hatırlatan aşağıdaki bilgilerden yararlanınız:
• Destanlarda bir milletin hayatını derinden etkileyen bir olayın anlatılması gerektiğini unutmayınız.
• Destanlarda anlatılan olaylarda ve destan kahramanlarında olağanüstülüklerin bulunabileceğini göz önünde
bulundurunuz.
• Destan türünün epik özellikler taşıdığını unutmayınız.
• Halkın anlayabileceği bir dil kullanınız.
• Yazım kuralları ve noktalama işaretlerine uygun bir biçimde metninizi yazınız.
• Yazdığınız metni kontrol ediniz.

128