Page 155 - BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR TARİHİ 12

6.4. MODERN OLİMPİYAT OYUNLARININ TÜRKİYE’DEKİ 6.4.2. Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi

TARİHSEL GELİŞİMİ
Sultan II. Abdülhamid’in 24 Temmuz 1908’de II. Meşrutiyet’i ilan etmesi üzerine Osmanlı Dev-
6.4.1. Türkiye’nin Olimpiyat Oyunlarına Katılım Süreci leti’nde cemiyet kurmak serbestleşti. Bu gelişmeyle birlikte Selim Sırrı Tarcan, Osmanlı Millî Olimpiyat

Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Türkiye Cumhuriyeti’ne olimpiyat oyunlarına ilk resmî davetini Cemiyetini kurmak için çalışmalara başladı. Kendisi öğretmen olduğu için cemiyet başkanlığına Gazeteci
1924 Paris Olimpiyat Oyunları’na katılması için yaptı (Görsel 6.21). Davet üzerine Türkiye İdman Cemi- Ahmet İhsan Tokgöz’ü uygun gördü. Genel sekreterlik görevini Tarcan üstlenirken üyeliklere Hasip Ba-
yetleri İttifakı ile Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi yöneticileri, hükûmetten yardım isteme kararı aldılar yındırlıoğlu, Asaf ve Cevat Rüştü kardeşler getirildi.
ve bunun için Ankara’ya bir heyet gönderdiler. 1923 Ağustos’unda Ankara’ya gelen İdman Cemiyetleri Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti, IOC’de ilk kez 1909 yılında yapılan Berlin Birleşiminde 1908 Aralık
İttifakı Başkanı Ali Sami Yen, önce Millî Eğitim Bakanı İsmail Sefa Özler’i daha sonra da Başbakan İsmet ayında IOC’ye üye kabul edilen Selim Sırrı Tarcan ile temsil edildi. Osmanlı Devleti ise 1911 Budapeşte
İnönü’yü ziyaret ederek İdman Cemiyetleri İttifakı Örgütünün ülkedeki gelişimi ve Türkiye’nin 1924 Paris Birleşiminde IOC üyeliğine resmen kabul edildi. Böylece Osmanlı Devleti, IOC üyelik sıralamasında 13.
Olimpiyatları’na katılımı için hazırlanan raporları sundu. Avrupa’nın en güçlü devletlerine karşı yaptığı sırada yer aldı.
savaştan yeni çıkan Türkiye’nin Paris Olimpiyatları’na katılmakla politik açıdan büyük yarar sağlayacağını I. Dünya Savaşı sonrası 1919’da yapılan IOC’nin 18. Birleşiminde Osmanlı Devleti, Almanya, Avus-
öngören Türkiye Cumhuriyeti yöneticilerinin 16 Ocak 1924 tarih ve 171 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı şöy- turya-Macaristan ve Bulgaristan savaşa neden oldukları gerekçesiyle Uluslararası Olimpiyat Komitesin-
leydi: den ihraç edildi. Bu devletler, savaş sonrasının ilk olimpiyatı olan 1920 Anvers Olimpiyat Oyunları’na
“Türk gençlerinin spor karşılaşmaları yoluyla Avrupa sporcuları ile sıkı ilişkide bulunmaları ve katılamadı. 1921’de yapılan Uluslararası Olimpiyat Komitesi Birleşiminde Selim Sırrı Tarcan’ın Türkiye, Jul
spor faaliyetlerinin bilimsel kurallara uygun düzenlenmesi konusunda Avrupalı uzmanlardan yararla- Murssa’nın (Yul Mursa) Macaristan, D. Stanciov’un (Stensov) Bulgaristan IOC temsilciliği unvanları Belçi-
nılması zorunluluktur. 1924 Mayıs ayında Paris’te yapılacak olimpiyat yarışmalarına Türkiye İdman Ce- ka, Çekoslovakya ve Lüksemburg delegelerinin karşı çıkmalarına rağmen Baron Pierre de Coubertin’in
miyetleri İttifakı da davet edilmiştir. Bu yarışmalara katılmakta Türkiye için yarar vardır. Memleketimizde ısrarı üzerine geri verildi. Pierre de Coubertin, 20 Haziran 1921 günü Lozan’dan yolladığı mektubunda
sporun gelişmesi ve yaygınlaşması, bu gibi uluslararası yarışmalara katılmakla mümkün olacaktır. Bu Selim Sırrı Tarcan’ı Türkiye temsilcisi olarak IOC üyeliğine tekrar davet etti. Bu mektup üzerine hemen
yüzden Türk gençlerini uluslararası yarışmalara girebilecek biçimde eğitmek ve geliştirmek üzere gere- çalışmalara başlayan Tarcan, Kurtuluş Savaşı nedeniyle bir yıl sonra hazırlıklarını tamamladı. 25 Haziran
ken uzmanların Avrupa’dan getirilmesi ve adı geçen olimpiyat yarışmalarına Türk sporcuların da katılı- 1922’de Millî Olimpiyat Cemiyeti yerine Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak Cemiyeti adıyla kurulan II.
mını sağlamak için harcanmasına gerek görülen 17 000 TL’nin acilen Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakına Osmanlı Olimpiyat Cemiyetinin başkanlığına Hasip Bayındırlıoğlu getirildi.
ayrılmasına karar verildi.”
31 Temmuz 1922’de İstanbul’da Ali Sami Yen başkanlığında Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı
(TİCİ) kuruldu. TİCİ’de Burhan Felek ikinci başkan, Selim Sırrı Tarcan başdanışman olarak görev aldılar.
Bu gelişmeden sonra Selim Sırrı Tarcan, kurulalı ancak iki ay olan Kaim Cihan Müsabakalarına İştirak
Cemiyetini feshetti. 28 Ağustos 1922’de geçici olarak oluşturulan III. Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti’nde
başkanlığı yine Hasip Bayındırlıoğlu üstlenirken Selim Sırrı Tarcan genel sekreter oldu. 1923 yılı başında
Paris 1924 Olimpiyat Oyunları Organizasyon Komitesi, Türk sporcularını olimpiyata davet eden resmî bir
yazı gönderdi. Bu gelişme sonrasında Olimpiyat Komitesinin yeniden oluşturulması için TİCİ yöneticile-
riyle birlikte çalışan Selim Sırrı Bey, 29 Ekim 1923 Çarşamba günü Cumhuriyet’in ilan edilmesinin hemen
ardından yeni komiteyi belirledi. 2 Kasım 1923 Pazar günü Türkiye Millî Olimpiyat Cemiyeti olarak ilk
toplantısını yapan kurulda görev dağılımı şu şekilde yapıldı:
Hami Başkan: Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Paşa (Görsel 6.22).
Fahri Başkan: Selim Sırrı Tarcan (IOC Türkiye Temsilcisi) (Görsel 6.23).

Görsel 6.21: 1924 Paris Olimpiyat Oyunları’na katılan Türk sporcular İkinci Başkan: Hasip Bayındırlıoğlu (Eski Ziraat Genel Müdürü) (Görsel 6.24).
Genel Sekreter: Ali Sami Yen (TİCİ Başkanı) (Görsel 6.25).
1924 yılı Mart ayının başında Eskişehir’de Ankara, İstanbul, İzmir ve Trabzon’dan gelen sporcu- Üyeler: Burhan Felek (TİCİ 2. Başkanı ) (Görsel 6.22), Taip Servet (TİCİ Muhasebecisi), Refik İsmail (Avukat),
ların katılımlarıyla olimpiyatlara gidecek güreşçi, atlet ve futbolcuların seçmeleri yapıldı. Daha sonra Muvaffak Menemencioğlu (TİCİ İstanbul Bölge Başkanı)
İstanbul’da yapılan kampta seçilen sporcuların yetiştirilmeleri için Güreş Millî Takımının başına Macar
antrenör Raul Peter (Raul Pitır), Futbol Millî Takımının başına İskoç antrenör Billy Hunter (Bilıy Hantır) ve
Atletizm Millî Takımının başına ABD’li Tobin (Tobın) getirildi.
1924 yılında düzenlenen Paris Olimpiyat Oyunları’na katılan Türk sporcu kafilesi; 19 futbolcu, 11
atlet, 5 güreşçi, 3 bisikletçi, 2 halterci ve 1 eskrimciden oluşuyordu.
1924 Paris Olimpiyatları’na katılan Türk Millî Futbol Takımı oyuncuları ile Türkiye Futbol Federas-
yonu yöneticileri arasında çok güzel anılar yaşanmıştı. Kafileyi taşımak için Galata Rıhtımı’ndan kalkan
şilepte herkese yetecek kadar yatak yoktu. Kamaralara mevcut yataklara ilave olarak yer yatakları eklen-
mişti. Kafile başkanı Burhan Felek, Futbol Federasyonu Başkanı Yusuf Ziya Öniş ve Mutemet Nuri Bey’ler
futbolcuların karşı çıkmalarına rağmen: “Maç oynayacak sizlersiniz.” diyerek on gece boyunca yer yatak-
larında yatmışlardı. Görsel 6.22 Görsel 6.23 Görsel 6.24 Görsel 6.25 Görsel 6.26
Paris 1924 Olimpiyat Oyunları, Türkiye Cumhuriyeti’nin katıldığı ilk olimpiyat oyunlarıydı. Ancak Mustafa Kemal Atatürk Selim Sırrı Tarcan Hasip Bayındırlıoğlu Ali Sami Yen Burhan Felek
Türkiye’den birçok sporcu daha önceki olimpiyatlara Osmanlı Devleti’ni temsilen katılmıştı.

152 OLİMPİYATLAR OLİMPİYATLAR 153