Page 18 - BOKS

Homeros’ın eserinde, Apollon için yapılan yarışmalarda, Panope oğlu Jack Broughton (Görsel1.5), dövüşlerdeki ölümleri engellemek için
Epelos ile Mekiste Han oğlu Eurial bellerine kemerler bağlayıp ellerine 1743 yılında kendi ismiyle anılan kuralları ortaya koymuştur. Broughton
de sığır derisinden yapılmış kayışları geçirerek karşı karşıya gelmişlerdir. kuralları boks tarihindeki ilk yazılı kurallardır. Broughton kuralları spor-
Eurial’e kazandığı için ödül ve kupa verilmiştir. cuyu korumaya yöneliktir. Örneğin boksör yediği yumruklar sonucunda
yere düşer ve otuz saniye içerisinde müsabakaya devam edemezse
Yine aynı medeniyette Theseus (Tesus) ilk kurallı boks müsabakalarını mağlup sayılır. Ayrıca yere düşen boksörü yumruklamak ve belden aşağı
düzenlemiştir. Theseus kurallarına göre iki kişi karşı karşıya oturarak vurmak yasaktır. Broughton’un boksa katkıları bununla da sınırlı değildir.
birbirlerine vurmaktaydı. Müsabaka boksörlerden biri diğerini öldürene Broughton boks maçlarında ilk kez kullanılan, fulardan yapılmış bir çeşit
kadar devam etmekteydi. eldiven de icat etmiştir.

Eski Roma’da gladyatör dövüşlerinde boksun önemli bir yeri olduğu 18. yy.da bu sporun gelişimi boks kulüplerinin kurulması, boksun
bilinmektedir (Görsel1.3). Bu devir milattan on asır önce başlamış, milat- basın alanında boy göstermesi ve boksun kurallarının geliştirilmesi gibi
tan bir asır sonrasına kadar devam etmiştir. Gladyatörlerin kullandıkları yeniliklerle devam etmiştir. Boksör William Futrell tarafından ilk boks
eldivenlerin üzerinde üç tane çivi bulunmaktaydı (Görsel1.4.). gazetesi yayımlanmıştır (Görsel1.6). Boks müsabakalarını kontrol altına
Görsel 1.3. Romalı gladyatör Görsel 1.5. Jack Broughton almak için 1814 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından da kabul

gören London Prize Ring adıyla tarihe geçen ilk boks kulübü kurulmuştur.
Bu kulüp tarafından 1838 yılında ring kuralları yazılmış ve 1853 yılında
bu kurallar tekrar düzenlenmiştir.

Bu kurallar doğrultusunda etrafı halatlarla çevrili 7.3 metrekarelik bir
ring oluşturulmuştur (Görsel1.7). Boksörlerden biri yumruk darbesiyle
yere düştüğünde otuz saniye içerisinde kalkmazsa mağlup sayılmıştır.
Boksörün rakibini ısırması, rakibine kafa atması, belden aşağı vurması
yasaklanmış ve bu tip hareketler faul olarak kabul edilmiştir.

Boks, ödüllü dövüşlere dönüşünce 19. yy.da meşruluğunu yitirmeye
başlamıştır. Boks Avrupa’da bazı ülkelerde yasaklanırken, Amerika’da ise
hükümet baskısından dolayı gizli gizli oynanan bir spor haline gelmiştir.
Görsel 1.6. İlk boks gazetesi

Görsel 1.4. Üç çivili eldiven

O zamanda yapılan boks sporunda belli bir dövüş süresi bulun-
mamaktaydı. Boksörler yoruluncaya kadar dövüşmekteydiler. Maçların
yapıldığı yer çok geniş ve etrafı su ile çevrilmişti.Bu suyun içine et yiyen Düşünelim-Tartışalım
morina balıkları konmuştu. Boks esirler arasında yapılmış ve kazanan
tarafa hürriyeti bağışlanmıştır. Eski dönemde maçların
yapıldığı alanın çevresindeki
Modern çağlara geldiğimizde, 1681 yılında Londra’da çıplak elle ilk suya morina balıklarının ko-
ödüllü boks müsabakası yapılmıştır. 1719 yılında Jomes Fegg Londra’da nulmasının nedenleri neler
ilk defa bir ring kurarak boks maçı düzenlemiştir. Günümüz boks kural- olabilir? Bu durumu insan
larından oldukça farklı kurallara sahip olan bu müsabakalarda yazılı hakları açısından arkadaş-
kurallar bulunmamakta olup kilo, raunt ayrımı yapılmamıştır. Ancak boks larınızla tartışınız.
terimi ilk defa bu müsabakalarda kullanılmıştır. Görsel 1.7. Etrafı halatlarla çevrili ring

5 6