Page 105 - 3 Adım AYT Coğrafya

COĞRAFYA
AYT 2.
Konumsal Önem ADIM
Türkiye’nin Jeopolitik Konumu

1. Aşağıda Türkiye ekonomisi ile ilgili iki örnek verilmiştir. 4. Aşağıda Antarktika kıtası ile ilgili bilgiler verilmiştir.
• Türkiye’de transit kara ve deniz taşımacılığı, petrol ve do- • Dünyadaki tatlı suyun %70’i Antarktika’ dadır.
ğal gaz boru hatlarının varlığı hem istihdam sağlamakta • Mineral ve enerji kaynakları, balıkçılık ve turizm gibi eko-
hem de gelir oluşturmaktadır. nomik olanakların yanında bilimsel araştırmalar açısın-
• Anadolu coğrafyası sahip olduğu doğal ve kültürel zen- dan da değer taşır.
ginlik alanları sayesinde her yıl önemli sayıda turisti çek- • 1959 yılında imzalanan ‘Antarktika Antlaşması’ ile kıta-
mektedir. Turizmin ülkeye doğrudan döviz girdisi sağla- nın barış amaçlı bilimsel araştırmalar için kullanılması ve
ması milli gelirin artmasına da etki etmektedir. doğal hayatın korunması yönünde kararlar alınmıştır. Bu
Bu iki örnekten çıkarılabilecek ortak sonuç aşağıdakiler- antlaşmaya günümüzde 52 ülke taraftır.
den hangisidir? Bu bilgiler doğrultusunda;

A) Yarımada olması nedeniyle Türkiye’de deniz turizmi ge- I. Kıtanın hammadde ve enerji kaynakları bakımından zen-
lişmiştir. gin olması jeopolitik önemini artırır.
B) Hizmet sektörünün Türkiye’nin ekonomisine önemli katkı- II. Doğal ve ekonomik anlamda birçok zenginliği barındıran
sı vardır. Antarktika kıtası üzerinde pek çok ülke söz sahibi olmak
C) Türkiye’nin çevresinde önemli enerji üretim bölgeleri bu- istemektedir.
lunmaktadır. III. Dünya sanayisi için gerekli hammadde ihtiyacı Antarktika
D) Türkiye toprakları konumu itibariyle medeniyetlerin buluş- kıtasından karşılanmalıdır.
ma noktasındadır.
yargılardan hangileri söylenebilir?
E) İstanbul ve Çanakkale Boğazları Türkiye’de transit taşı-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
macılığın gelişmesini sağlamıştır.
D) II ve III E) I, II ve III

2. Anadolu’da Selçuklu ve Osmanlı devletleri döneminde ulaşım
yolları güzergâhında belirli mesafeler arasında kervansaraylar 5. I. Süveyş Kanalı’na sahip olması
ve hanlar yapılmış, ulaşım yollarının güvenliği sağlanmıştır.
II. Nil Nehri’nin ülke topraklarını boydan boya geçerek deni-
Selçuklu ve Osmanlıların bu çalışmalarının öncelikli ze dökülmesi
amacının aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? III. Topraklarının büyük bir kısmında çöl ikliminin etkili olması

A) Tarımsal üretimi artırmak Yukarıdakilerden hangileri Mısır’ın coğrafi konumunun
B) Tüccarların güvenliğini sağlamak bölgesel ve küresel etkileri arasında gösterilmez?
C) Eğitim hizmetlerini geliştirmek A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) Seyyahlar için konaklama yerleri oluşturmak
D) I ve II E) I ve III
E) Anadolu’ya göçlerin yapılmasını kolaylaştırmak

6. Türkiye ile Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında 27
3.
Kasım 2019’da “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat
Jeopolitikte Etkili Olan Unsurlar
Muhtırası” ile iki ülkenin uluslararası hukuktan kaynakla-
nan haklarının muhafazasını hedefleyen anlaşma imza-
Değişmeyen Unsurlar Değişen Unsurlar landığı bildirildi. Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki deniz yet-
ki alanları sınırlandırması konusunda Kuzey Kıbrıs Türk
I. Askeri özellikleri IV. Ekonomik değerler
Cumhuriyeti’nden sonra ikinci anlaşmasını Libya ile imzala-
ması Doğu Akdeniz’de önemli bir kazanım olarak öne çıkıyor.
II. İklim özellikleri V. Coğrafi konum
III. Jeolojik özellikleri VI. Politik değerler Yukarıdaki gazete haberi Türkiye jeopolitiğinin değişen
hangi unsurunu belirtmektedir?
Yukarıdaki şemanın doğru olabilmesi için numaralandırıl-
mış unsurlardan hangilerinin yeri karşılıklı değişmelidir? A) Politik Değerler B) Kültürel Değerler

A) I ve II B) II ve IV C) I ve V C) Ekonomik Değerler D) Sosyal Değerler
D) II ve V E) III ve VI E) Bilimsel ve Teknolojik Değerler

103