Page 136 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU
P. 136

MANTIK                                                                                       3. ADIM



        7.     “Bir yargının doğruluğu konusunda anlaşmazlık ve uzlaş-  10.   Ahmet: Kendimi çok iyi hissediyorum.
            mazlık ifade eden tartışmaların bir kısmı olgusal, bir kısmı   Hikmet: Ne kadar iyi hissediyorsun?
            sözeldir.” açıklamasından sonra mantık dersi öğretmeni Betül
                                                                   Ahmet: Herhâlde sen kendini çok iyi hissettiğinde ne kadar iyi
            Hanım öğrencilerinden aşağıdaki tabloyu doldurmalarını ister.
                                                                   hissediyorsan ben de o kadar iyi hissediyorumdur.
            (Maddelerden tartışmaya açık olmayanlara “-”, olgusal tartış-
                                                                   Hikmet: Bunu anlamamız gerçekten çok zor değil mi?
            maya açık olanlara “o+”, sözel tartışmaya açık olanlara “s+”
            yazacaklardır.)                                        Bu diyalogda aşağıdakilerden hangisi üzerinde durulmak-
                                                                   tadır?
              I.  Matematik öğrenmesi kolay bir derstir.  ?
                                                                   A)  Dilin görevleri
              II.  Bir dik açı 90 derecedir.         ?
                                                                   B)  Dil-düşünce ilişkisi
              III.  Karanfil güzel kokar.            ?
                                                                   C)  Anlam belirsizliği
              IV.  Yer çekimi yoktur.                ?
                                                                   D)  Olgusal tartışmalar
            Buna göre tablonun doğru cevabı aşağıdakilerden hangisi   E)  Mantık ilkeleri
            olmalıdır?

            A)   s+, -, s+, o+             B)   - , - , s+, o+             C)   o+, -, s+, o+
                                   D)   s+, o+, - , -           E)   o+, s+, - , o+





                                                               11.   Dilin birçok işlevi vardır. Bu işlevler ve bunlara verilen örnekler
        8.    “x mavidir.” ifadesinde; x yerine “gökyüzü” sözcüğünü
                                                                   şunlardır:
            kullandığımızda “Gökyüzü mavidir.” anlamı ortaya çıkar. Buradaki
                                                                   I. Bildirme görevi
            “mavi” sözcüğü uygun şekilde kullanıldığından “anlama” bu
            örnekte gerçekleşmiştir. Belirsizlik ile anlama ters orantılıdır;   Örnek: Aristoteles Selanik’te doğmuştur.
            belirsizlik arttıkça anlama azalır.                    II. Belirtme görevi
            Bu açıklamadan hareketle aşağıdakilerden hangisinde    Örnek: Aristoteles, idea düşüncesi nedeni ile Platon’u eleştirmiştir.
            anlamanın gerçekleştiği söylenebilir?                  III. Yaptırma görevi
            A) Kaplumbağa yavaş bir hayvandır.                     Örnek: Aristoteles Kral İskender’den kendisini dinlemesini
            B) Bugün deniz az dalgalıdır.                          istemiştir.
            C) Kar yağdığında hava çok soğuk olur.                 IV. Törensel görev
            D) Kömür siyahtır.
                                                                   Örnek: Aristoteles öğrencilerine ‘‘Güle güle.’’ demiştir.
            E) Çanta sıvıdır.
                                                                   V. Eylemsel görev
                                                                   Örnek: Felsefe tarihi yazacağına söz vermiştir.
                                                                   Bu örneklerden hareketle “Bu masa, masa değildir.” önermesi
                                                                   dilin işlevlerinden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
        9.   Hüseyin Cahit Tarancı, bilinen adıyla Cahit Sıtkı Tarancı; 1910
            yılında doğmuş olan Türk şair, yazar ve çevirmendir. Şiirlerinde      A)  I             B)  II             C)  III                 D)  IV               E)  V
            en çok yaşama sevinci ve ölüm temalarına yer vermiştir. Ayrıca
            yitik aşklar, mutlu sevdalar, yalnızlık, yaşadığı bohem hayatın
            buruklukları, çocukluk özlemi de şiirlerine konu olmuştur. Cahit
            Sıtkı’nın en meşhur mısralarından biri olan;
            “ Yaş otuz beş yolun yarısı eder,
                                                               12.   Kavramların anlaşılmasını sağlamak için “Nedir?” sorusunu
            Dante gibi ortasındayız ömrün…”
                                                                   sorarız. Böylece dili daha açık hâle getirerek iletişimi
            ifadeleri, şairin bazı duygularını açığa vurmak dolayısıyla baş-
                                                                   kolaylaştırırız.
            kalarına da benzer duygularla ilgili ilham vermek düşüncesiyle
            söylediği bir sözdür. Duygusal bakımdan etkili sözcüklerin      Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin önemi vurgulanmaktadır?
            seçilmesi ve bunların en uyumlu bir biçimde biraraya getirilmesi
                                                                   A)  Tartışmanın
            de asıl amacın ………………. olduğunu gösteriyor diyebiliriz.
                                                                   B)  Eleştirmenin
            verilen parçada boş bırakılan yere aşağıdaki dilin görev-
            lerinden hangisi getirilmelidir?                       C)  Açıklama yapmanın
                                                                   D)  Değerlendirmenin
            A)  Yaptırma                        B)  Bildirme                C)  Eylemsel
                                  D)  Belirtme                      E)  Törensel  E)  Yorumlamanın




       134
   131   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141