Page 96 - 3 ADIM AYT FELSEFE GRUBU

SOSYOLOJİ 2. ADIM

7. Durkheim intiharlarla ilgili yapmış olduğu çalışmasında anomik hâl 10. Göçler insanlık tarihi kadar eskiye dayanan bir olgudur. İnsanoğlu
ve buna bağlı olarak artan intiharları, birey ile toplum arasın- bazen coğrafi nedenlerle, bazen yeni yerleşim yerleri keşfetme
daki kopukluk ve toplumsal çözülmenin giderek artması olarak amacıyla ve bazen de yaşanılan topraklarda yaşama şansı
açıklar. Bu durum yeni çağdaş toplumun evrensel bunalımıdır. kalmadığından yer değiştirmiştir. Göçler bir yandan toplumsal
yapıda sorunların doğmasına yol açarken öte yandan yeni
Buna göre toplumsal çözülme kavramı;
fırsatlara da kapı aralamakta, toplumsal yapıya dinamizm
I. Toplumun unsurları arasındaki bağ zayıflar. kazandırmaktadır.
II. Toplumsal kurumlar görevini yapamaz hâle gelir.
Bu parçadan hareketle göçlerle ilgili aşağıdakilerden
III. Toplumsal grupların geleneklere bağlılığı artar.
hangisine ulaşılabilir?
durumlarından hangileri ile açıklanabilir?
A) Toplumsal değişmeler çoğu zaman plansız olarak ortaya çıkar.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) Göçler toplumsal yapı unsurları arasındaki uyumu bozar.
D) I ve III E) I, II ve III C) Tarihin her döneminde göçler toplumsal yapıyı etkileyen
en önemli unsur olmuştur.
8. Teknoloji; ilk insanların, ilk basit aletleri yapımıyla başlar. İçinde
bulunduğumuz çağın gelişmiş teknolojisi ise sosyal hayattaki D) Bazen toplumların iradeleri dışında gerçekleşen göçlerin
işleri kolaylaştıran bir etkendir. Yaşanılan modern hayat tek- toplumsal yapıya olumlu katkıları da mevcuttur.
nolojisiz ve bilimsiz imkânsızdır. Ancak teknoloji beraberinde E) Plansız gerçekleşen göçler sonucunda ortaya çıkan
birçok sorunu da getirir. “Yeni teknoloji, her zaman eskisinden sorunların çoğunu çözebilmek mümkün değildir.
iyi midir?” veya “Yeni teknolojinin yol açtığı sosyal değişime
ilişkin geçmişten ne öğrenilebilir?” sorularının cevapları teknolojik
gelişmelerin ve sosyal hayata etkilerinin anlaşılmasında yatar. 11. Toplumsal değişme tanımları bazı sosyologlar tarafından
makro, bazıları tarafından ise mikro düzeyde yapılmıştır. Mine
Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargıların hangisine
Tan, toplumsal değişmeyi makro düzeyde değişim olarak ele
ulaşılabilir?
almakta ve “toplumsal ilişkilerde, kurumlarda ve yapıda belirli
A) Toplumsal değişme; temelinde ekonomik değişmenin yattığı, bir durumdan ya da varlık biçiminden başka bir durum ya da
insanlar arası ilişkilerin değişmesidir. biçime geçiş” olarak nitelemektedir. Diğer taraftan değişimin
B) Tarımda, sanayide, bilgisayar teknolojilerindeki gelişmeler mikro düzeyli bir tanımını veren Mahmut Tezcan’a göre top-
sonucu toplumsal çözülme kaçınılmaz hâle gelmiştir. lumsal değişme “toplumsal yapının ve onu oluşturan toplumsal
C) İlk uygarlıkların bilimsel ve teknolojik gelişmelere katkıları ilişkiler ağının ve bu ilişkileri belirleyen toplumsal kurumların
günümüz uygarlıklarından daha azdır. değişmesi” olarak tanımlanabilir.
D) Bilim ve teknolojinin toplumsal değişime hem olumlu hem
de olumsuz etkileri vardır. Buna göre toplumsal değişmenin makro ve mikro düzey
E) Tarih boyunca kitle iletişim araçlarındaki gelişmeler toplumsal tanımlarının ortak yanı aşağıdakilerden hangisidir?
yapıda olumlu değişikliklere yol açmıştır. A) Bir sosyal yapı içerisinde gerçekleşmesi

B) Bir yönünün olması
9. Değişim tüm toplumlar için kaçınılmaz bir olgudur. Fakat de- C) Boyutlarının benzer olması
ğişimin hızı ve kaynakları toplumlara göre farklılık gösterebilir.
D) Sosyokültürel içeriğe sahip olması
Sosyologların yaptığı, toplumlara göre karşılaştırmalı toplumsal
değişme ve modernleşme araştırmaları toplumsal değişmenin E) Hızlarının benzer olması
bütün toplumlarda aynı olmadığını göstermektedir. Bu araştır-
malar, geleneksel değerlere daha sıkı bağlı olan toplumların 12. Japonya’nın siyasi ve ekonomik modernleşmede elde ettiği
değişime direnç gösterdiklerini, modern toplumların ise değişime önemli başarının başlıca sebebi milletçe kesintisiz bir şekilde
daha açık olduklarını göstermektedir. planlı ve disiplinli bir çaba sergilemiş olmasıdır. Bundan dolayı
modernleşmeye verdiği kültürel tepki, diğer toplumların övgüsünü
Buna göre toplumsal değişme ile ilgili olarak aşağıdakilerden
kazanmış durumdadır. Oysa diğer toplumların modernleşme
hangisi söylenemez?
karşısındaki tepkisi Japonlar gibi olmamıştır.
A) Geleneksel toplumlarda değişme daha yavaştır.
Bu parçadan hareketle aşağıdaki sonuçların hangisine
B) Değişim, toplumların gelişmesi ile her toplumda aynı şekilde ulaşılabilir?
gerçekleşir.
A) Modernleşme toplumlar için yeni sorunlar üretir.
C) Toplumsal yapısı dış dünyaya kapalı toplumlarda sosyal
değişimler güçtür. B) Kültürel yapısı güçlü toplumların tepkisi açık olur.
D) Modern değerlere sahip toplumlar değişime daha az direnç C) Japonların kültürel yapısı diğer toplumlarla aynıdır.
gösterir.
D) Modernleşme ile her toplum yüzleşmek zorundadır.
E) Geleneksel ya da modern tüm toplumsal yapılar değişime
uğrar. E) Aynı etkiye verilecek tepki, toplumlara göre değişir.

94