Page 65 - 3 Adım AYT Tarih
P. 65
TARİH AYT 3.
Devletleşme Sürecinde ADIM
Savaşçılar ve Askerler
1. Tablo: Yeniçeri Sayılarının Dönemlere Göre Değişimi 4. Tımar topraklarının, devlet mülkü olması nedeniyle miras
Fatih Sultan Kanuni Sultan bırakılması, satılması, kiraya verilmesi, vakfedilmesi ve ba-
I. Murat II. Murat
Mehmet Süleyman
ğışlanması yasaktı. Tımar toprakları, sipahinin ve köylünün
1000 kişi 3000-4000 kişi 8000-12000 kişi 12000-14000 kişi
elinden keyfî olarak alınamazdı. Ancak sipahi sefere ka-
tılmazsa devlet o senenin gelirini ondan alırdı. Bu şekilde
Verilen tabloya göre,
Tımarlı Sipahilerin ayrı bir toprak aristokrasisi oluşturmaları
I. yeniçeri sayısının sürekli artış gösterdiği önlenmişti.
II. askerî harcamaların arttığı Osmanlı Devleti bu uygulamayla aşağıdakilerden hangi-
III. merkez ordusunun zamanla büyüdüğü sini amaçlamıştır?
durumlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Vergi gelirlerinin nakdî olarak alınmasını
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III B) Hayvancılığın köylerde geliştirilmesini
D) II ve III E) I, II ve III C) Merkezî otoritenin taşrada güç kazanmasını
D) Osmanlı veraset sisteminin değiştirilmesini
E) Mülkiyet hakkının özendirilmesini
5. Osmanlı Devleti, Tımarlı Sipahiler ile Yeniçeri Ocağını bir-
2. Aşağıdakilerden hangisi Kapıkulu ordusunun piyade sı- birlerine karşı denge unsuru olarak kullanmakla aşağıda-
nıflarından biri değildir? kilerden hangisini amaçlamış olabilir?
A) Acemi Ocağı A) İmtiyazlı ve güçlü bir sınıfın oluşmasını engellemek
B) Cebeciler B) Adli ve idari yetkilerin birleşmesini sağlamak
C) Bostancılar C) Gönüllü askerî birlikleri kolayca toplamak
D) Silahtar D) İlmiye sınıfına güç kazandırmaya çalışmak
E) Yeniçeriler E) Tarımsal üretimin düşmesini önlemek
6. Osmanlı Beyliği’nin başlangıçta beyliğe bağlı bir ordusu yok-
3. Kapıkulu ordusu içerisinde önemli bir unsur olan yeniçeriler, tu. Gerektiğinde, gazilerden oluşan ve tamamı atlı olan aşiret
ilk kez I. Murad Devri’nde bin kişilik bir birlik olarak kuruldu. II. kuvvetlerinin bir yerde toplanması sağlanmış ve sefere çıkıl-
Murad Devri’nde 3-4 bin civarında olan yeniçeri sayısı, Fatih mıştır. Savaş bitince bu kuvvetler dağılmış ve herkes işinin
Sultan Mehmet Devri’nde 8-12 bin kişilik bir askerî kuvvet hâ- başına dönmüştür.
line geldi. Kanuni Sultan Süleyman Devri’nde sayıları 12-14 Buna göre Osmanlı Devleti’nin düzenli ordu oluşturma-
bin kişi arasında değişen yeniçeriler, XVI. yüzyılın sonlarına sında,
doğru 40 bin kişilik bir ordu hâline dönüştü.
I. uzun süren muhasaralarda yetersiz kalmaları
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
II. dağınık ve askerî disiplinden yoksun olmaları
A) Yeniçeri Ocağı’nın Avrupa’dan örnek alındığına
III. geçici kuvvetlerin savaşa vaktinde gelmemeleri
B) Hazineden askerî giderlerin arttığına
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
C) Yeniçeriler sayesinde taşrada güç kazanıldığına
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yeniçerilerin imtiyazlı bir sınıf hâline geldiğine
E) Yeniçerilerin tımarlı sipahilere karşı oluşturulduğuna D) II ve III E) I, II ve III
63
