Page 65 - 3 Adım AYT Tarih

TARİH AYT 3.

Devletleşme Sürecinde ADIM
Savaşçılar ve Askerler

1. Tablo: Yeniçeri Sayılarının Dönemlere Göre Değişimi 4. Tımar topraklarının, devlet mülkü olması nedeniyle miras
Fatih Sultan Kanuni Sultan bırakılması, satılması, kiraya verilmesi, vakfedilmesi ve ba-
I. Murat II. Murat
Mehmet Süleyman
ğışlanması yasaktı. Tımar toprakları, sipahinin ve köylünün
1000 kişi 3000-4000 kişi 8000-12000 kişi 12000-14000 kişi
elinden keyfî olarak alınamazdı. Ancak sipahi sefere ka-
tılmazsa devlet o senenin gelirini ondan alırdı. Bu şekilde
Verilen tabloya göre,
Tımarlı Sipahilerin ayrı bir toprak aristokrasisi oluşturmaları
I. yeniçeri sayısının sürekli artış gösterdiği önlenmişti.
II. askerî harcamaların arttığı Osmanlı Devleti bu uygulamayla aşağıdakilerden hangi-
III. merkez ordusunun zamanla büyüdüğü sini amaçlamıştır?

durumlarından hangilerine ulaşılabilir? A) Vergi gelirlerinin nakdî olarak alınmasını
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III B) Hayvancılığın köylerde geliştirilmesini
D) II ve III E) I, II ve III C) Merkezî otoritenin taşrada güç kazanmasını
D) Osmanlı veraset sisteminin değiştirilmesini
E) Mülkiyet hakkının özendirilmesini

5. Osmanlı Devleti, Tımarlı Sipahiler ile Yeniçeri Ocağını bir-
birlerine karşı denge unsuru olarak kullanmakla aşağıda-
2. Aşağıdakilerden hangisi Kapıkulu ordusunun piyade sı- kilerden hangisini amaçlamış olabilir?
nıflarından biri değildir?
A) İmtiyazlı ve güçlü bir sınıfın oluşmasını engellemek
A) Acemi Ocağı
B) Adli ve idari yetkilerin birleşmesini sağlamak
B) Cebeciler
C) Gönüllü askerî birlikleri kolayca toplamak
C) Bostancılar
D) İlmiye sınıfına güç kazandırmaya çalışmak
D) Silahtar
E) Tarımsal üretimin düşmesini önlemek
E) Yeniçeriler

6. Osmanlı Beyliği’nin başlangıçta beyliğe bağlı bir ordusu yok-
tu. Gerektiğinde, gazilerden oluşan ve tamamı atlı olan aşiret
kuvvetlerinin bir yerde toplanması sağlanmış ve sefere çıkıl-
mıştır. Savaş bitince bu kuvvetler dağılmış ve herkes işinin
başına dönmüştür.
3. Kapıkulu ordusu içerisinde önemli bir unsur olan yeniçeriler,
Buna göre Osmanlı Devleti’nin düzenli ordu oluşturma-
ilk kez I. Murad Devri’nde bin kişilik bir birlik olarak kuruldu. II.
sında,
Murad Devri’nde 3-4 bin civarında olan yeniçeri sayısı, Fatih
Sultan Mehmet Devri’nde 8-12 bin kişilik bir askerî kuvvet hâ- I. uzun süren muhasaralarda yetersiz kalmaları
line geldi. Kanuni Sultan Süleyman Devri’nde sayıları 12-14
II. dağınık ve askerî disiplinden yoksun olmaları
bin kişi arasında değişen yeniçeriler, XVI. yüzyılın sonlarına
doğru 40 bin kişilik bir ordu hâline dönüştü. III. geçici kuvvetlerin savaşa vaktinde gelmemeleri
durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
A) Yalnız I
A) Yeniçeri Ocağı’nın Avrupa’dan örnek alındığına
B) Hazineden askerî giderlerin arttığına B) Yalnız II
C) Yeniçeriler sayesinde taşrada güç kazanıldığına C) I ve II
D) Yeniçerilerin imtiyazlı bir sınıf hâline geldiğine D) II ve III
E) Yeniçerilerin tımarlı sipahilere karşı oluşturulduğuna E) I, II ve III

63