Page 69 - 3 Adım AYT Tarih

TARİH AYT 2.
ADIM
Beylikten Devlete Osmanlı Medeniyeti

1. Osmanlı sultanları, merkezî otoriteyi güçlendirmek için idari 4. Osmanlı Devleti’nde esnaf ve sanatkâr arasındaki diya-
işlerde sarayda eğitim görmüş kişilere görev vermiş ve ulema- loğu ve dayanışmayı artırmak amacıyla kurulan teşkilat
yı da kendi hizmetine alarak devlet teşkilatlanmasını sağlam aşağıdakilerden hangisidir?
temellere oturtmuştur. Hem şeriatı hem de doğrudan doğruya
A) Lonca
sultan tarafından çıkarılan kanunları ve nizamları uygulayan
kadıya, bir yöneticinin emir verme yetkisi yoktur. Diğer taraf- B) Tımarlı sipahiler
tan, şeriatla ilgili konular üzerinde fetva veren şeyhülislamın, C) Ahilik
devlet işlerine müdahale etme hakkı olmayıp sadece devlet
D) Eşkinci ocağı
işlerinin dine uygunluğu konusunda görüşü alınmıştır.
E) Derbentçiler
Buna göre ulemaya tanınan yetkilerle ilgili aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?

A) Kadılar kanunları uygulama konusunda bağımsız hareket
etmiştir.

B) Kadıların görev alanı yargı işleriyle sınırlandırılmıştır.
C) Ulema, devlet idaresini destekleyici bir konumda yer al-
mıştır. 5. Osmanlı Devleti’nde meslek gruplarının ustaları, Ahilik teş-

D) Şeyhülislamın yetkileri dinî konularla sınırlandırılmıştır. kilatına bağlı olarak loncalar oluşturmuş ve “esnaf şeyhleri”
tarafından yönetilmiştir. Ahi terbiyesiyle yetişen Osmanlı sa-
E) Şeyhûlislam alınan kararların dine uygunluğuna dair fet-
natkârlarının hile ve aldatmaca bilmediği, bu yola başvuran-
va vermiştir.
ların ise şiddetle cezalandırıldığı bilinmektedir.
Buna göre,
2. I. Buçuktepe İsyanı
I. esnaf arasında dayanışmanın olduğu
II. Osmanlı Devleti’nde ilk medresenin açılması
II. etik değerlerin ön planda tutulduğu
III. Şeyh Bedreddin Olayı
III. üretim faaliyetlerinde artış yaşandığı
Yukarıda verilen gelişmelerden hangisi II. Murat Döne-
mi’nde yaşanmıştır? durumlarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve II E) II ve III D) I ve III E) I, II ve III

3. Osmanlı Devleti’nde Divan, padişaha bağlı bir kurumdur. Divan,
bugünkü Bakanlar Kurulu’nun görev ve yetkilerini taşısa da, bu-
rada alınan kararlar padişahın onayından geçmedikçe yürürlü-
ğe konamazdı. Divan üyeleri; devletin adlî malî askerî hizmetle-
6. • Fatih, saray kütüphaneleri dışında ülkenin çeşitli şehirle-
rinde tecrübeli ve yetenekli devlet adamları, padişah tarafından
rinde yaptırılan külliye, cami ve medreselerde çok sayıda
seçilmekle birlikte, kararlarında padişaha bağlı idiler.
kütüphane kurmuştur.
Bu bilgilere dayanarak, • Yavuz Sultan Selim; Urfa, Kahire, İskenderiye, Halep,
I. Osmanlı’da devlet işleri divanda görüşülmüştür. Kudüs, Şam’daki kültür ve sanat eserlerini İstanbul’a ge-
tirtmiştir.
II. Divanda her konu görüşülmemiştir.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
III. Divan üyeleri padişah tarafından belirlenmiştir.
IV. Divan kararlarında son söz Şeyhülislam’a aittir. A) İlmiye sınıfının etkinliği azaltılmıştır.
V. Bakanlar Kurulu ve divan birbirine benzeyen kurumlardır. B) Türk dilinin gelişmesi sağlanmıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz? C) Devletin kültür seviyesi yükseltilmiştir.

A) I ve III B) IV ve V C) II ve III D) İlimler tasnif edilmiştir.
D) III ve IV E) II ve IV E) Tasavvuf önem kazanmıştır.

67