Page 46 - 3 Adım TYT Biyoloji

BİYOLOJİ TYT 3.

Hücre Zarından Madde Geçişleri - ADIM
Bilimsel Yöntem

2018 TYT 3. Akıcı mozaik zar modelinin yapısında bulunan moleküller ile
1. Bir grup öğrenci proje çalışması kapsamında “Işığın, patates ilgili bilgiler verilmiştir.
bitkisinin filizlenmesi üzerinde olumlu etkisi vardır.” görüşü-
• Glikoz molekülleri protein ile birleştiğinde glikoprotein, lipit
nü ileri sürerek araştırmaya başlıyor. Öğrencilerin bu amaçla
ile birleştiğinde ise glikolipitler oluşur.
yaptığı çalışmaların aşamaları aşağıda verilmiştir.
• Fosfolipitler iki sıralı olup sürekli hareket halindedir.
• 10 adet patates alınarak her biri uzunlamasına ikiye kesilmiştir.
• Proteinler zar yüzeyinde veya lipit tabakasının içine gö-
• Her bir patates parçasının üzerindeki göz bölgeleri sayılıp mülü durumdadır.
kaydedilmiştir.
• Her bir patates parçasının alt kısmı, ıslatılmış kağıt havlu- Bu bilgilere göre,
lara sarılmış ve kesik kısımları üste gelecek şekilde şeffaf
naylon torbalara yerleştirilmiştir.
• Naylon torbaların ağızları kapatılarak üzerlerine toplu iğ-
ney le eşit sayıda delik açılmıştır.
• Bu şekilde hazırlanan patateslerden yarısı ışık alan yarısı da
karanlık ortama konulup diğer koşullar özdeş tutulmuştur.
• Öğrenciler bir hafta sonra naylon torbaların ağızlarını aça-
rak her bir patates parçasının üzerindeki filizleri sayarak
kaydetmişlerdir. Bu çalışmayı üç kez tekrarlamışlardır.
• Bulgularına göre ışığın, filizlenmeyi olumlu yönde etkiledi-
ğini kaydetmişlerdir.
Öğrencilerin bu proje çalışmasında aşağıdakilerin hangisi
yer almaz?
hücre zarı modelinde gösterilen kısımların eşleştirilmesi
A) Kontrollü deney yapma B) Gözlem yapma hangisinde doğru verilmiştir?
C) Teori oluşturma D) Çıkarım yapma 1 2 3 4
E) Hipotez oluşturma
A) Fosfolipit Glikolipit Protein Glikoprotein
B) Glikoprotein Glikolipit Fosfolipit Protein
C) Fosfolipit Protein Glikolipit Glikoprotein
2018 TYT D) Glikoz Protein Glikolipit Fosfolipit
2. Aşağıdaki şekilde hücre zarında gerçekleşen iki farklı taşıma
E) Protein Fosfolipit Glikoz Glikolipit
olayı gösterilmiştir.

4. Deniz suyu ile doldurulan cam fanusa akvuryumdan alınan
Japon balığı bırakılmış bir süre sonra balığın öldüğü ve deri-
Bu taşıma olaylarıyla ilgili, sinin büzüldüğü gözlenmiştir.
I. Madde geçişleri derişim farkına göre kendiliğinden ger- Balığın ölmesinin ve derisinin büzülmesinin temel nedeni
çekleşir.
ne olabilir?
II. Zar proteinleri işlev görür.
A) Hipertonik ortamda deplazmolize uğramıştır.
III. Hücre tarafından enerji harcanarak gerçekleşir.
B) Hipotonik ortamda plazmolize uğramıştır.
ifadelerinden hangilerinin her iki taşıma şekli için ortak
olduğu söylenebilir? C) Hipertonik ortamda turgor oluşmuştur.
D) Hipertonik ortamda plazmolize uğramıştır.
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III E) İzotonik ortamda turgor oluşmuştur.

45