Page 76 - 3 Adım TYT Biyoloji

BİYOLOJİ TYT 3.

Eş Baskınlık - Çok Alellilik ADIM
Eşeye Bağlı Kalıtım

2018 TYT 2. Bir türde, bir özellik ile ilgili olarak ikiden fazla gen çeşidinin
1. Meyve sineklerinde eşey kromozomları dişilerde XX, erkek- bulunmasına çok alellilik denir. Diploit bireyler bu alellerden
lerde XY’dir. Göz renginden sorumlu gen, X kromozomu üze- sadece ikisini taşıyabilir ve aleller arasındaki baskınlık duru-
rinde yer alır. Kırmızı göz renginden sorumlu alel (R), beyaz muna göre farklı fenotipler görülebilir. Örneğin, tavşanlarda
göz renginden sorumlu alele (r) baskındır. post renklerini belirleyen aleller ve bu aleller arasındaki bas-
kınlık ilişkisi aşağıda gösterildiği gibidir.
• Laboratuvarda yapılan bir deneyde kırmızı gözlü bir dişi,
beyaz gözlü bir erkekle çaprazlanarak F dölü (kırmızı
1
gözlü erkek ve dişi, beyaz gözlü erkek ve dişi bireyler)
elde edilmiştir.
• Deneyin ikinci aşamasında ise F dölünden alınan kırmızı
1
gözlü erkek ve dişi birey çaprazlanarak F dölü elde
2
edilmiştir.

Bu bilgiler kullanılarak,

I. Bu özellik bakımından kaç farklı homozigot genotip bulunur?
II. Chinchilla tavşan kaç farklı genotipte olabilir?
III. Ebeveynlerinden biri kısıtlı noktalı diğeri albino olduğunda
doğacak yavru hangi fenotipte olur?

IV. Ebeveynlerinden biri homozigot koyu gri olduğunda doğa-
cak yavru hangi fenotipte olur?

sorularından hangilerine kesin cevap verilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV

D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV

3. AB0 ve Rh sistemi bakımından genotipi bilinmeyen iki bireyin
çaprazlanmasıyla oluşabilecek fenotip çeşidinin oranları gra-
fiklerde gösterilmiştir.
Bu deneye göre,

I. F dölündeki beyaz gözlü erkek ve dişi bireylerin oranı
1
yaklaşık olarak birbirine eşittir.
II. F dölünde beyaz gözlü bireylerin ortaya çıkması beklen-
2
mez.
III. F dölünde göz rengi fenotipinin cinsiyetler arasında dağı-
2
lım oranı bakımından farklılığın olması beklenir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? Grafiklere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Yalnız I A) Annenin genotipi A0 Rh(-)’dir.
B) Çaprazlama sonucu oluşan fenotip çeşidi 8’dir.
B) Yalnız II
C) 0 Rh(+) erkek çocuğu doğma olasılığı 3/32’dir.
C) Yalnız III
D) Çaprazlama sonucu oluşan genotip çeşidi 12’dir.
D) I ve III
E) I, II ve III E) A Rh(-) bir çocuğun doğma olasılığı 1/16’dır.

75