Page 17 - 3 Adım TYT Tarih
P. 17
TARİH TYT 3.
ADIM
Tarih ve Zaman
1. 3.
Türkler tarih boyunca pek çok farklı takvim kullanmışlardır. Balıkesir’deki Antandros antik kentinde 2.200 yıllık 22 satır-
Bu takvimlerden biri olan On İki Hayvanlı Türk Takvimi Çinliler dan oluşan bir dekret ortaya çıkarıldı. MÖ 2.yüzyıla tarihlenen
ve Tibetliler tarafından da kullanılmıştır.On İki Hayvanlı Türk yazıtın yazıldığı dönemde Antandros, Bergama Krallığı top-
Takvimi’nde kullanılan 12 hayvan, 12 yılı simgelemektedir. raklarına dahildi. Antik kentlerde herkesin görebileceği agora
12 yıllık süreçteki her yıl, bir hayvanın ismi ile anılmıştır. Bu gibi yerlere dikilen ve genellikle kanun maddeleri içeren yazılı
hayvanlara ve yıllara ise sembolik anlamlar yüklenmiştir. dikili taşlar olarak bilinen dekret, günümüzdeki resmi gazete
Örneğin Timsah yılı girdiğinde yağmurun çok yağacağına ve ile özdeşleştirilebilecek bir uygulamaydı. Dekretler sayesin-
bolluk olacağına; Balık yılında doğanların malının mülkünün de, bir konu hakkında herkesin bilgi sahibi olması sağlanıyor-
çok olacağına inanılırmış. du. Bu yazıt, Bergama Kralı Eumenes ve Attalos tarafından
Antandros’a gönderilmiş olan bir komutanın onurlandırılması-
12 Hayvanlı Türk Takvimi’nin ilk kullanım tarihi tam olarak
na ve ona imtiyazlı davranılmasına ilişkin bir metin içeriyor.
bilinmemektedir. Ancak Orhun Abideleri’ndeki “Kül Tigin koyn
yılka yiti yigirmike uçdı…’’ ifadelerinden bu takvimin yaygın ‘‘Dekret’’ in bulunması ve incelenmesinde tarihe yardımcı
ve etkin olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. bilim dallarının hangisinden faydalanıldığı söylenemez?
On İki Hayvanlı Türk Takvimi hakkında verilen bilgiler in- A) Kimya
celendiğinde bu takvimle ilgili aşağıdaki sorulardan han- B) Heraldik
gisinin cevabı yer almamaktadır?
C) Paleografya
A) 2020 yılı, hangi hayvan yılına denk gelmektedir?
D) Arkeoloji
B) Kök Türkler döneminde bu takvim kullanılmış mıdır?
E) Epigrafi
C) Aylar hangi isimlerle adlandırılmıştır?
D) Hangi toplumlar tarafından kullanılmıştır?
E) Hayvanların ve yılların karakteristik bir anlamı var mıdır?
2. Aşağıda verilen tarihe yardımcı bilimler ve inceleme ko-
nularına bakılarak hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
4. Tarih bilimi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine
Bilim dalı İnceleme konusu ulaşılamaz?
A) Kronoloji Olayların zamanı A) Bulgularını tarafsız (objektif) olarak sunar.
B) Epigrafi Kitabeler B) Ana kaynaklara ulaşmak önemlidir.
C) Diplomatik Siyasi belgeler C) Diğer bilim dallarından yardım alır.
D) Nümismatik Eski paralar D) Deney ve gözlem yöntemini kullanır.
E) Paleografya Armalar E) İnsan topluluklarının yaşayışlarını inceler.
15