Page 65 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

29
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FELSEFE 10
2. ÜNİTE: Felsefeyi Tanıma Kazanım: 10.2.3. Bir konuyla ilgili felsefi sorular oluşturur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri: Akıl Yürütme, Sorgulama, İfade ve Yazma Becerisi ÖĞRETMEN
Etkinlik İsmi GİZEMLİ MEKTUP 2 20 dk.
Etkinliğin Amacı Felsefi soru oluşturabilme. Bireysel
Gerekli Materyaller: Etkileşimli tahta

Yönerge
Öğrencilerin aşağıda verilen açıklamayı ve metni okumalarını ardından ilgili soruları cevaplamalarını sağla-
yınız.

Açıklama: Sofie “Kimsin sen?” yazılı bir mektup alır ve onun üzerine kendi varlığını sorgular. Mek-
tubu kimin gönderdiğini merak eder ve başka bir mektup var mı diye gidip posta kutusuna bakar.

Başka mektup var mı diye gidip baksa mı? Bahçe bir başkasından çıkmak zorundaydı. Sofie meseleyi
kapısına koştu Sofie, yeşil kapağı açtı. Öncekinin ay- ancak biraz öteye itebilmiş olduğunu fark etti: Önün-
nısı bir zarfla karşılaşıp ürperdi. İlk mektubu alırken de sonunda herhangi bir zaman herhangi bir şey,
kutuda başka bir şey olmadığına emindi oysa. boşluktan ve hiçlikten çıkmış olmalı ... Ama müm-
Bu zarfta da kendi adı yazılıydı. Yırtıp açtı. Beyaz bir kün mü böyle bir şey? Bu da tıpkı dünyanın hep var
kâğıt çıktı içinden. Tıpkı ilk zarftaki gibi. olmuş olduğu gibi imkânsız bir düşünce değil mi?
“Dünya nereden çıktı?” diye yazılmıştı kâğıda. Okulda dünyayı Tanrı'nın yarattığını öğrenmişlerdi.
“Hiçbir fikrim yok.” dedi Sofie kendi kendine. Bunu Sofie her şeye rağmen sorunun en iyi çözümü sayıla-
hiç kimse bilemez ki! Ama yine de ... Sofie’ye göre ye- bilecek bu yanıtla yetinmeyi deniyordu şimdi. Ama
rinde bir soruydu bu. Ömründe ilk defa, en azından sonra yeniden düşünmeye başladı. Tanrı'nın uzayı
nereden geldiğini sormadan, bir dünyada yaşamanın yaratmış olduğunu kabul edebilirdi ama ya Tanrı'nın
imkânsız olduğunu düşündü. kendisi ne olacaktı? Kendi kendini boşluktan ve
“Dünya nereden çıktı?” (Bu soru İngilizceden Türk- hiçlikten mi yaratmıştı? Yine Sofie'nin içinden bir
çeye “Dünya nereden gelir?” şeklinde de çevrilebilir.) şey karşı çıktı buna. Tanrı her şeyi yaratabilirdi ama
Yo hayır, gerçekten bilmiyordu bunu. Dünyanın o yaratıcı bir “kendi” olmadan önce kendini yarata-
muazzam uzaydaki küçük bir gezegen olduğunu So- mazdı ya! Öyleyse tek bir ihtimal vardı: Tanrı hep var
fie de biliyordu tabii ama uzay nereden çıkmıştı ki? olmuştu. Ama bu ihtimali zaten reddetmişti Sofie:
Tabii uzayın hep var olduğu da düşünülebilirdi; Var olan her şeyin bir başlangıcı olmalı.
nereden geldiği sorusuna cevap bulmak da gerek- “Hay aksi!”
mezdi o zaman. Ama herhangi bir şeyin sonsuzca var İki zarfı da bir kez daha açtı.
olması mümkün müydü? İçinde buna karşı çıkan bir “Kimsin sen?”
şey hissetti Sofie. Var olan her şeyin bir başlangıcı “Dünya nereden çıktı?”
olmalıydı. Demek ki uzay da herhangi bir zamanda Ne feci sorular! Peki bu iki mektup nereden gelmişti?
başka bir şeyden çıkmıştı. İşte bu da aynı derecede sır dolu bir soruydu.
Ama eğer uzay böyle birdenbire başka bir şeyden Sofie'yi gündelik yaşamdan koparıp birden evrenin
oluşmuşsa o başka şey de herhangi bir zaman yine büyük sırlarıyla karşı karşıya bırakan kimdi?
Jostein Gaarder, “Sofie’nin Dünyası” adlı eserinden alıntılanmıştır.

a) Metinde öne çıkan felsefi sorular hangileridir? Neden?
Öğretmene Not
Öğrencilere “Sofie, her şeyin bir nedeni olduğunu düşünerek varlığın ilk nedenini merak etmekte-
dir.” açıklamasını yapınız.
b) Metinde yapılan sorgulamalardan hareketle felsefi sorular oluşturunuz.

63