Page 69 - Felsefe - 10 | Beceri Temelli

31
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
FELSEFE 10
2. ÜNİTE: Felsefeyi Tanıma Kazanım: 10.2.3. Bir konuyla ilgili felsefi sorular oluşturur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri: Akıl Yürütme, Sorgulama, İfade ve Yazma Becerisi ÖĞRETMEN
Etkinlik İsmi GÖRÜNMEZLİK GÜCÜ 20 dk.
Amacı Metinden hareketle felsefi soru oluşturabilme. Bireysel
Gerekli Materyaller: Etkileşimli tahta

Yönerge
Öğrencilerin aşağıdaki metni ve açıklamayı okuyup ilgili soruları cevaplamalarını sağlayınız.

(…) Anlatıla geldiğine göre bu adam (Lidyalı Gyges), Lidya kralının hizmetindeki bir çobanmış. Bir
gün sürüsünü otlattığı yerde bir fırtına çıkmış, bir deprem olmuş ve bulunduğu yerin hemen yakınla-
rında bir yerde bir yarık açılmış. Bu manzara karşısında afallayıp kalan çoban, bu yarığın içine girmiş
ve bu hikâyede karşılaştığı diğer birçok efsanevi olaydan başka bir de üzerinde küçük kapılar olan tunç-
tan bir atla karşılaşmış orada. Kapılardan birini açınca içeride normal bir insanın sahip olabileceğinden
çok daha büyük bir bedene sahip bir cesetle karşılaşmış. Cesedin parmağında bir yüzük varmış, başka
bir şey de yokmuş. Çoban bu yüzüğü aldığı gibi hemen yukarı çıkıp gitmiş. O memlekette çobanlar,
sürüler hakkında aylık bilgi vermek üzere toplanıp kralın huzuruna çıktıklarında o da parmağındaki
yüzükle çıkagelmiş. Diğer çobanların arasında otururken yüzüğün taşını, bilinçsizce avucunun içine
doğru çevirmiş ve bunu yapar yapmaz da görünmez olmuş. Diğer insanlar kendi aralarında onun nere-
ye gittiğini şaşkınlık içinde birbirlerine sormuşlar. Çoban yüzüğün taşını eski konumuna tekrar getir-
miş ve bu kez de görünür hâle gelmiş. O an anlamış ki yüzüğün taşını aşağı doğru çevirince görünmez,
yukarı doğru çevirince de görünür oluyor. Yüzüğün böyle bir sihirli güce sahip olduğunu iyice anla-
dıktan sonra bir yolunu bulup krala gönderilen ulakların arasına karışarak kraliçeyle görüşme fırsatı
bulmuş, kraliçenin kanına girip (iktidar hırsını harekete geçirip) onun da yardımını alarak kralı kendi
istekleri yönünde hareket eden bir adam hâline getirmiş ve sonunda da onun tahtını ele geçirmiş.
Platon, “Devlet” adlı eserinden alıntılanmıştır.

Açıklama: Bu hikâyede görünmezlik yüzüğü ile sınırsız güç; çoban ve kraliçe karakterleri ile çıkar için yaşa-
yan, fırsatçı, ahlaklı olmayan kişiler; kral karakteri ile devlet ve onu idare eden iktidar temsil edilmiştir.

a) Çoban ve kraliçenin davranışları düşünüldüğünde bu hikâye hangi kavramların sorgulanmasında
kullanılabilir? Açıklayınız.

b) Aşağıda bazı yerleri boş bırakılmış soru cümleleri verilmiştir. Hikâyede geçen bilgiler ışığında bu
boşlukları ilgili oldukları soruyu felsefi soruya dönüştürecek biçimde doldurunuz. Öğretmeninizin
yapacağı açıklamalar doğrultusunda yapılandırdığınız soruları tartışınız.
• Eğer görünmezlik yüzüğüne ahlaklı biri sahip olsaydı ..................................................?

• Haksızlığın olduğu yerde ....................................................................................................?

• Bir şeye haksız yoldan sahip olma .....................................................................................?

67