Page 349 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 170

4. ÜNİTE > Destan/Efsane Kazanım A.2.16: Metinlerden hareketle dil bilgisi çalışmaları yapar.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Efsane Üzerinde Dil Bilgisi Uygulamaları 35 dk.

Amacı Metindeki sıfat tamlamalarını bulabilmek, metinden hareketle imla ve noktalama çalışmaları yapabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Hıdırellez
Hızır ile İlyas, ikisi bir anadan doğma ve babadan olma kardeştirler. Bu iki kardeş, bir gün babalarına
şöyle derler:
- Duyduğumuza göre, Ab-ı Hayat Suyu varmış. Bu sudan içenler hiç ölmezlermiş. Acaba bu su nere-
dedir?
Babaları, bu soru üzerine onlara şöyle cevap verir:
- Evlatlarım! Önce birer tane balık tutacaksınız. Bu balıktan tavaya koyup tek tarafını kızartacaksınız.
Sonra tavayla birlikte bu suyu aramaya çıkacaksınız. Suyu bulduğunuz zaman tavada kızarttığınız ba-
lıklar canlanacak ve suya atlayacaktır. İşte bu, Ab-ı Hayat Suyu’dur.
İki kardeş, babalarının söylediklerini yerine getirirler ve tavada tek tarafını kızarttıkları balıklarla uzun
süre dolaşırlar. En son geldikleri yerde, bir su vardır. Suyun üzerinde ağaçtan yapılmış bir oluk ve bü-
yükçe bir tekne görürler. Tam o sırada, tavadaki balıklar canlanır ve suya atlar. Bunu gören kardeşler,
babalarının bahsettiği suyun bu olduğunu anlar ve hemen eğilip bu sudan içerler. Daha sonra ellerin-
deki boş tavayla babalarının yanına gelirler ve olanları anlatırlar. Bu duruma sevinen baba şöyle der:
- Söyledikleriniz doğrudur çocuklar! Siz, Ab-ı Hayat Suyu’nu bulmuşsunuz. Allah, size çok uzun bir
ömür verecek. İlyas, sen denizlerin bekçisisin; Hızır, sen de karaların bekçisi. Karalarda kim daralıp
bunalırsa ve sana ihtiyacı olursa sen, onların yardımına koşacaksın.
Ab-ı Hayat Suyu’ndan içerek ölmezliğe kavuşan iki kardeş, Hızır ve İlyas; biri karada, biri denizde ol-
mak üzere birbirlerinden ayrı kalırlar ve yedi gün süreyle görüşemezler. Bu iki kardeşin buluştukları
gün, 6 Mayıs gününe rastlamaktadır.
Hıdırellez, bu yüzden hem denizcilerin hem de karada yaşayanların bayramıdır. Efsaneye göre Hıdırel-
lez, her yıl onların buluşmaları anısına kutlanmaktadır.
Necati Demir, Türk Efsaneleri

1. Aşağıda, okuduğunuz metinden bir parça verilmiştir. Bu parçada yer alan sıfatları belirleyiniz. Be-
lirlediğiniz sıfatların altını çizerek sıfatların metne katkısını değerlendiriniz.

İki kardeş, babalarının söylediklerini yerine getirirler ve tavada tek tarafını kızarttıkları balıklarla
uzun süre dolaşırlar. En son geldikleri yerde, bir su vardır. Suyun üzerinde ağaçtan yapılmış bir oluk
ve büyükçe bir tekne görürler. Tam o sırada, tavadaki balıklar canlanır ve suya atlar. Bunu gören kar-
deşler, babalarının bahsettiği suyun bu olduğunu anlar ve hemen eğilip bu sudan içerler. Daha sonra
ellerindeki boş tavayla babalarının yanına gelirler ve olanları anlatırlar.

2. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlelerde geçen adlaşmış sıfatları bularak adlaşmış sıfat-
ların ne şekilde oluştuğunu belirtiniz.
a) Hıdırellez, bu yüzden hem denizcilerin hem de karada yaşayanların bayramıdır.

347