Page 647 - Türk Dili ve Edebiyatı - 10 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10 316

8. ÜNİTE > Haber Metni Kazanım A.4.8: Metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Haber Metinlerinde Zihniyet 25 dk.

Amacı Metindeki millî, manevi, ve evrensel değerler ile sosyal, siyasî, tarihî ve mitolojik ögeleri belirleyebilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Zerzevan Kalesi
UNESCO Dünya Kültür Mirası geçici listesine alınan Zerzevan Kalesi’ndeki su sistemi, yapılışı ve yıl-
lara meydan okumasıyla dikkat çekiyor. Bin sekiz yüz yıllık sistem, kilometrelerce uzunluktaki su ka-
nalı ve onlarca sarnıçtan oluşuyor. Kayaları oyup kanal yaptılar. Kilometrelerce mesafeden su taşıdılar.
Suyun depolanması için kaya içine onlarca sarnıç oluşturdular. Burası UNESCO Dünya Kültür Mirası
geçici listesine alınan Diyarbakır’daki Zerzevan Kalesi. Günümüze kadar büyük bir kısmı bozulmadan
gelen mühendislik harikası su sistemini TRT Haber ekibi görüntüledi.
Mühendislik Harikası Su Sistemi
Roma İmparatorluğu Dönemi’nde askerî yerleşim yeri olan kalenin geçmişi 3 bin yıl öncesine dayanı-
yor. Savunma amaçlı hâkim bir noktada bulunan kalenin dikkat çeken bir başka özelliği ise hâlâ gören-
leri hayran bırakan su kanallarıdır. Günümüze kadar ulaşan sistem, âdeta mühendislik harikası olarak
göze çarpıyor. Ekibin kazı heyeti başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun: “Milimetrik eğimler kullanmışlar
kanalda ve suyu bıraktıkları zaman kendisi kanal vasıtasıyla direkt olarak kaleye geliyor. Şimdi bu tabii
Roma’nın mimarlık ve mühendislikte ne kadar geliştiğini bize gösteriyor.” dedi.
Tarihi Kalede 53 Sarnıç Bulundu

Suyun kaynağından kaleye ulaştırılması oldukça zor. O dönemin şartlarında bunun nasıl yapıldığı hâlâ
merak ediliyor. Kanallarla kaleye ulaşan su, önce devasa büyüklükteki ana depoyu dolduruyor. Ana
depoyu dolduran su, daha sonra diğer küçük sarnıçlara akıyor. Şimdiye kadar 53 küçük sarnıç tespit
edildi ancak sayısının daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Romalılar, 400 yıl boyunca bu sistem sayesin-
de en zor zamanlarda bile su sıkıntısı yaşamamış. Kazıların yeniden başlamasıyla birlikte yeni bilgilere
ulaşılması bekleniyor.
Basından
Kelime Dağarcığı:
sarnıç: Yeraltı su deposu.

1. Okuduğunuz metin Zerzevan Kalesi’nin yapıldığı dönemin mimari teknoloji ve mühendislik tek-
nolojisi, sosyal, askerî ve kültürel hayatı ile ilgili size neler düşündürmektedir? Açıklayınız.

2. Geçmiş ile ilgili ortaya çıkan bilgilerin haber metinlerine konu edilmesinin toplum açısından
önemli olduğunu düşünüyor musunuz? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle açıklayınız.

645