Page 29 - Coğrafya 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 11 13

2. ÜNİTE > Beşerî Sistemler Kazanım 11.2.4: Şehirleri fonksiyonel özellikleri açısından karşılaştırır.
a) Tarihsel süreçte şehirlerin fonksiyonel özelliklerindeki değişimlerin küresel etkilerine yer verilir.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Alan Becerileri: Değişim ve Sürekliliği Algılama, Zamanı Algılama

Etkinlik İsmi TARİHSEL SÜREÇTE ŞEHİRLERİN FONKSİYONEL DEĞİŞİMLERİ 20 dk.
Amacı Şehirlerin fonksiyonel özelliklerindeki değişim ve bu değişimin küresel etkileri hakkında çıkarımlar yapabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları metinden hareketle cevaplayınız.

Uzun yıllar boyunca göçebe olarak yaşayan insanların artan ihtiyaçları ve buna bağlı olarak yürüt-
tükleri tarımsal faaliyetler, yerleşik hayata geçişi zorunlu kılmıştır. Yerleşik hayatla birlikte üretime
yönelik ham madde yataklarına yakın alanlarda da yerleşmeler kurulmaya başlanmıştır. Bu durum;
ham maddeleri çıkarma, işleme, madencilik, zanaatkârlık gibi faaliyetleri ortaya çıkarmıştır. Elde
edilen ürünlerin değerlendirilebilmesi amacıyla pazar arayışına gidilmiş ve böylece ticaret gelişmeye
başlamıştır. Dönemin önde gelen şehirlerinin tarım, ticaret gibi özelliklerin bir ya da birkaçına sa-
hip olduğu görülmüştür. Artan ihtiyaçlar şehirleşmeyi geliştirmiş ve bu dönemde Roma, en kalabalık
nüfusa sahip şehir olmuş ve MÖ 753 yılında kurulan Roma İmparatorluğu'na yaklaşık 1000 yıl baş-
kentlik yapmıştır. Şehir, büyük bir liman kenti olması ve kara yolu ulaşım ağının gelişmesi sayesinde
önemli bir ticaret merkezi hâline gelmiştir. İlerleyen süreçte başkentlik unvanını kaybetmesi, şehrin
idari fonksiyonunu da yitirmesine neden olmuştur. Günümüzde ise hem İtalya'nın başkenti olması
hem de Katolik mezhebinin yönetim merkezi Vatikan’ı içerisinde bulundurmasıyla çift başkent özel-
liğini taşıyan dinî bir merkez hâline gelmiştir. Bunların yanı sıra şehrin sahip olduğu tarihî mimari,
turizmin de gelişmesini sağlamıştır.

1. Dünya üzerindeki ilk yerleşmelerde hangi fonksiyonların öne çıktığı söylenebilir? Neden?

2. Roma şehri ilk dönemlerinde hangi fonksiyonlara sahip olmuştur? Gerekçelerini belirtiniz.

27