Page 137 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11 75

2. ÜNİTE > Elektrik ve Manyetizma Kazanım 11.2.1.3 Noktasal yüklerde elektriksel kuvvet ve elektrik alanı ile ilgili hesaplamalar yapar.
Genel Beceriler: Problem Çözme Becerisi Alan Becerileri:Çıkarım Yapma Becerisi, Değişkenleri Kontrol Etme Becerisi

Etkinlik İsmi ELEKTRİKSEL KUVVET VE ELEKTRİKSEL ALAN 20 dk.
Amacı Noktasal yüklerin birbirine uyguladıkları kuvvetleri ve elektrik alanı hesaplayabilme. Bireysel

1. Yönerge Coulomb Kanunu (Coulombs Law) adlı simülasyonu kullanabilmek için aşağıdaki basamakları
uygulayınız.

• Genel ağdan https://phet.colorado.edu/sims/html/coulombs-law/latest/coulombs-law_tr.html si-
mülasyonu başlatınız.
• Simülasyonun alt kısmında verilen "Macro boyut" seçeneğini tıklayınız. Yük 1 ve Yük 2 butonla-
rını kullanarak +1 μC’luk iki yük; aralarında 3 cm, 5 cm ve 10 cm uzaklık olacak şekilde konum-
landırıldığı zaman yüklerin birbirine uyguladıkları kuvvet değerlerini not alınız.

• Simülasyonda yüklerin birbirine uyguladıkları elektriksel kuvvet değerini kullanarak Coulomb
Yasası’na göre iki noktasal yükün birbirine uyguladıkları elektriksel kuvvet denkleminden hesap-
ladığınız sabit sayı değerinin ne olduğunu açıklayınız.

2. Yönerge Yükler ve Alanlar (Charges and Fields) adlı simülasyonu kullanabilmek için aşağıdaki basamak-
ları uygulayınız.
• Genel ağ adresi
https://phet.colorado.edu/sims/html/charges-and-fields/latest/charges-and-fields_en.html
olan simülasyonu başlatınız.

• Simülasyonun sağ tarafında verilen kontrol kutusundan "Values" ve "grid" seçeneğini işaretle-
yiniz. Alt kutucuktan + 1 nC’luk yükleri Şekil 1'de gösterildiği gibi q yükünü A yükünün 1 m
1
uzağına ve q yükünü de 2 m uzağına yatay olarak yerleştiriniz.
2
• Şekil 2'de gösterildiği gibi q yükünü A yükünün 2 m uzağına ve q yükünü de 1,5 m uzağına yer-
2
1
leştiriniz.
• Simülasyonu tekrar başlatarak Şekil 3'teki gibi +1 nC’luk noktasal yükün 2 m uzağına sarı renk
ile verilen +1 birimlik deneme yükünü (sensor) yerleştiriniz. Simülasyonda +1 birimlik deneme
yüküne etki eden elektriksel alan değerini not alınız.

3. Yönerge Simülasyonlardan elde ettiğiniz verilere göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Şekil 1'de verilen sistemde A yüküne etki eden elektriksel kuvveti 1. Yönerge’de bulduğunuz
Coulomb sabitini kullanarak hesaplayınız.

q = 1 nC q = 1 nC q = 1 nC
1 A 2
d = 1 m d = 2 m
1
2
ekil 1
Şekil 1

q = 1 nC q = 1 nC
1 d = 2 m A
1

d = 1,5 m
2
135

q = 1 nC
2
ekil 1

1.0 deg
q = 1 nC 2.25 V/m

d = 2 m

+1 nC -1 nC sensors

1 Meter
ekil 3

-60.1 deg
q = 1 nC 4.60 V/m
1 d = 2 m +1
1

d = 1,5 m
2

q = 1 nC
2