Page 189 - FİZİK 11 - BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü FİZİK 11 105

2. ÜNİTE > Elektrik ve Manyetizma Kazanım 11.2.4.3. Üzerinden akım geçen iletken düz bir tele manyetik alanda etki eden kuvvetin
yönünün ve şiddetinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Etkinlik İsmi DÜZ TELİN KUVVETİ 20 dk.
Amacı Üzerinden akım geçen, manyetik alandaki iletken tele etki eden kuvvetin matematiksel modelini yazabilme. Bireysel

Yönerge Verilen bilgiler ve şekillerden yararlanarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Aşağıdaki şekillerde, üzerinden akım geçen iletken düz bir tele manyetik alanda etki eden kuvvetin
yönü ve bağlı olduğu değişkenler verilmiştir. Şekillerde manyetik kuvvet F, manyetik alan şiddeti
,
B telden geçen akım şiddeti I ve telin manyetik alan bölgesi içindeki uzunluğu L sembolü ile
gösterilmiştir.

Manyetik kuvvetin yönü sağ el kuralıyla bulunur. Manyetik alan içindeki tele etki eden kuvvetin
yönünü bulmak için sağ elin dört parmağı manyetik alanı, başparmak da akım yönünü gösterecek
şekilde birbirine dik olarak açılır. Tele etki eden manyetik kuvvet avuç içinin baktığı yönde olur.

B B
I 2I

F L 2 F L

Şekil 1 Şekil 2

2 B

2I

2 B 8 F 2L
2I

4 F L

Şekil 3 Şekil 4
1. Manyetik kuvvetin bağlı olduğu değişkenleri açıklayarak manyetik kuvvetin matematiksel mode-
linin nasıl olabileceğini yazınız.

2. Şekil 1’de manyetik alan ters yönde verilirse manyetik kuvvetin yönü nasıl olur? Gerekçesiyle
açıklayınız.

187
Hazırlayan: Murat İZKAVAS