Page 153 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 74

3. ÜNİTE > Şiir Kazanım A.1.6: Şiirde söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi belirler.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Şiirdeki Söyleyici 25 dk.

Amacı Şiirin söyleyicisini tespit ederek söyleyici ve hitap edilen arasındaki ilişkiyi yorumlayabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

Balıkçılar
—Bugün açız yine evlatlarım, diyordu peder, — Yarın sen ağları gün doğmadan hazırlarsın;
Bugün açız yine; lâkin yarın, ümit ederim, Sakın yedek biraz ip, mantar almadan gitme...
Sular biraz daha sakinleşir... Ne çare, kader! Açınca yelkeni hiç bakma, oynasın varsın;

Kayık çocuk gibidir: Oynuyor mu kaydetme,
— Hayır, sular ne kadar coşkun olsa ben giderim, — Yarın küçük gidecek yalnız, öyle mi, balığa?
Diyordu oğlu, yarın sen biraz ninemle otur; — O gitmek istedi; ‘Sen evde kal!’ diyor...
Zavallıcık yine kaç gündür işte hasta... — Ya sakın
O gelmeden ben ölürsem?..

— Olur;
Biraz da sen çalış oğlum, biraz da sen çabala; Kadın bu son sözle
Ninen, baban, iki miskin, biz artık ölmeliyiz... Düşündü kaldı; balıkçıyla oğlu yan gözle
Soluk dudaklarının ihtizâz-ı hâsirine
Çocuk düşündü, şikâyetli bir nazarla: — Ya biz, Bakıp sükût ediyorlardı, başlarında uçan
Ya ben nasıl yaşarım siz ölürseniz?.. Kazayı anlatıyorlardı böyle birbirine.

Dışarda fırtına gittikçe pür-gazab, cûşan
Hâlâ Bir ihtilâc ile etrafa ra’şeler vererek
Dışarda gürleyerek kükremiş bir ordu gibi Uğulduyordu...
Döverdi sahili binlerce dalgalar asabi.
(…)

Tevfik Fikret, Rübâb-ı Şikeste

Kelime Dağarcığı:
ihtilâc: Çarpıntı. ihtizâz-ı hâsir: Zararlı titreme. kaydetmek: Önem vermek. miskin: Aciz, zavallı, boşvermiş kişi. nazar: Bakış,
bakma. pür-gazap: Çok kızgın, hırslı. ra’şe: Titreme, titreyiş, korkmak.

1. Roman ve hikâye vb. sanatsal metinlerde olduğu gibi şiirin de anlatıcısı vardır. Şiirdeki anlatıcıya
“söyleyici” denir. Okuduğunuz şiirde söyleyici ile şair aynı kişi midir? Açıklayınız.

151