Page 150 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

72 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

1. Kelimelerin yeni bir anlam ifade etmek için yan yana gelerek oluşturduğu söz gruplarına alışılmış
bağdaştırma denir. Alışılmamış bağdaştırma ise, birbiriyle uyuşmayan ifadelerden oluşturulan bağ-
daştırmadır. Alışılmamış bağdaştırmada kelimeler, yan ve mecaz anlamlarıyla kullanılır; imgesel ve
sanatlı bir anlatım vardır.

Buna göre Bırakıp gidiyorum Ada’yı ilkteşrinde/Sen yeşil bir kıyısın, ben dalgayım enginde/Gözyaş-
larım dolaşır yorulmuş eteğinde dizelerindeki alışılmamış bağdaştırmaları bularak şiire katkısını
belirleyiniz.

2. Mevsim yaprak dökümü, hep ağaçlar üşüyor dizesinde şair bir sonbahar tablosu içinde ağaçları bi-
rer insan gibi düşünmüştür. Bu kullanımla metnin teması arasında nasıl bir ilişki vardır?

3. Bir sözdeki ifadeyi kuvvetlendirmek için aralarında ilgi bulunan iki kavramdan zayıf olanın güç-
lüyle eş değer görülmesine benzetme (teşbih) denir.
Buna göre,
Baş ucundaki yıldız sönük gece kandili;

Şu geçen beyaz bulut yaşlı hicran mendili,

Rüzgâr atmış havaya, onu al da sevgili,
dizelerinde görülen benzetme (teşbih) örneklerini bulunuz.

4. Şairin başvurduğu söz sanatları şiirin bütününe nasıl bir katkı sağlamıştır?

148
Hazırlayan: Fatih GÖKSOY