Page 145 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 70

3. ÜNİTE > Şiir Kazanım A.1.4: Şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit eder.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi Nazım Türünü ve Nazım Şeklini Yorumluyorum 25 dk.

Amacı Nazım şeklini, nazım türünü ve konularına göre şiir türlerini tespit edebilmek. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metni okuyunuz. Metinden hareketle soruları cevaplayınız.
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
Gazel
Zevk-i vaslınla geçen demlerimi yâd edeyim

Bırakın ağlayayım hâlime feryâd edeyim

Aşk ile âh edeyim şöyle ki te’sîrinden
Beni bin nâre yakan gönlümü ber-bâd edeyim

Tîğine secde edip kıble-yi ebrûya bedel
Aşkta ben de bir âyîn-i nev îcâd edeyim

Bunca demdir olurum aşk ile cûyâ-yı memât
Hiç demezsin ki şu mihnet-zedeyi şâd edeyim

Nâmık’ın niceye dek hâline rahm etmezsin
Sana âsî görünüp gayre mi feryâd edeyim
Namık Kemal

Kenan Akyüz, Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi
Kelime Dağarcığı:
âsî: İsyankâr. âyîn-i nev: Yeni usul, tarz, merasim. cûyâ-yı memât: Ölüm arayıcısı (ölümü arayan kişi). dem: An, zaman,
lahza. gayr: Yabancı. kıble-yi ebrû: Kaş Kıblesi (sevgilinin kaşının güzelliğine kıble etmek). mihnet-zede: Belaya, musibete
uğramış. rahm etmek: Acımak, esirgemek. tîğ: Kılıç (mazmun olarak sevgilinin kirpikleri). yâd etmek: Hatırlamak. zevk-i
vasl: Kavuşma zevki.

1. Yukarıdaki metnin nazım birimi, kafiye şeması ve ölçüsü dikkate alındığında bu şiir Türk edebiya-
tının hangi geleneğine yakındır? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle yazınız.

2. Metinde geçen “aşk, âh etmek, feryâd etmek, ağlamak” vb. sözcüklerden faydalanarak bu şiirdeki
egemen duyguyu tespit ediniz. Metnin konusuna göre şiirin türünü belirleyiniz.

3. Tanzimat Dönemi sanatçılarından biri olan ve yenilikçi edebiyatı savunan Namık Kemal’in bu na-
zım şekli ile şiirler yazmasını neye bağlıyorsunuz? Yorumlayınız.

143
Hazırlayan: Fatih GÖKSOY