Page 70 - Kimya - 12. Sınıf Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 12 32

2. ÜNİTE > Karbon Kimyasına Giriş Kazanım 12.2.5.2. Moleküllerin geometrilerini merkez atomu orbitallerinin hibritleşmesi esasına göre belirler.
Genel Beceriler: Bilgi Okuryazarlığı Becerisi, Karar Verme Becerisi Alan Becerileri: Verileri Toplama, İşleme, Yorumlama ve Sonuç Çıkarma Becerisi
Etkinlik İsmi MERKEZ ATOM 40 dk.

Amacı Molekül geometrilerini belirleyebilme Bireysel
Gerekli Materyaller: Araştırma için internet erişimi olan herhangi bir elektronik cihaz ve genel ağ.

1.Yönerge Aşağıda verilen bilgileri okuyarak soruları cevaplandırınız.

Aynı enerji düzeyinde bulunan farklı orbitallerin kendi aralarında örtüşerek eş enerjili yeni orbitaller
oluşturmasına hibritleşme (melezleşme), oluşan yeni orbitallere ise hibrit (melez) orbital denir.
Bir molekülün geometrik yapısı o molekülün fiziksel ve kimyasal özelliklerini etkiler. VSEPR'e göre
molekülde ortaklanmış elektronlar ile ortaklanmamış elektron çiftlerinin birbirinden olabildiğince
uzak konumlarda bulunması gerekir. Böylece elektronların birbirini itmesi en az düzeye iner ve bu
durumdaki atomların konumuna göre molekül geometrisi belirlenir. Moleküllerin VSEPR gösteri-
minde,
A: Merkez atomu,
X: Merkez atoma bağlı atom ya da atom gruplarını,
E: Merkez atomun çevresindeki ortaklanmamış elektron çiftlerini ifade eder.
Örnekler:

Grup Bileşik Molekül şekli ve Bağ açısı Molekülün VSEPR Hibritleşme
geometrisi polarlığı gösterimi türü
H

3A BH 3 B 120° Apolar AX 3 sp 2
H H
Düzlem üçgen
H
C
4A CH 4 H H 109,5° Apolar AX 4 sp 3
H
Düzgün dötyüzlü
N

5A NH H H 107° Polar AX E sp 3
3 H 3
Üçgen piramit

1. BeH ve H S moleküllerinin geometrilerini çizerek bağ açılarını, VSEPR gösterimini, merkez ato-
2
2
mun hibritleşme türünü ve molekül polarlığını yazınız. ( H, Be, B, S)
16
4
1
5

2. NH ve BH moleküllerinin atom sayıları aynı olmasına rağmen molekül geometrilerinin farklı
3
3
olmasının sebebini açıklayınız. ( H, B, N)
1 5 7

71