Page 100 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ
48 İNKILAP TARİHİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü İNKILAP TARİHİ 12 49
ve ATATÜRÇÜLÜK
ve ATATÜRÇÜLÜK
5.ÜNİTE > II. Dünya Savaşı Sürecinde Türkiye ve Dünya Kazanım: 12.5.3 II. Dünya Savaşı’nın sonuçlarını değerlendirir.
1. II. Dünya Savaşı’nda yer alan Mihver ve Müttefik devletlerin adlarını aşağıdaki tabloya yazınız? Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Türkiye’nin hangi tarafta yer aldığını açıklayınız. Etkinlik İsmi YENİ DÜNYA DÜZENİNE DOĞRU 20 dk.

Amacı Atlantik Bildirisi, Yalta ve Postdam konferanslarının dünyanın şekillenmesine etkilerini değerlendirebilme Bireysel
Mihver Devletler Müttefik Devletler
Yönerge Aşağıda verilen metinlerden yola çıkarak soruları cevaplayınız.

ATLANTİK BİLDİRİSİ
Atlantik Bildirisi, II. Dünya Savaşı devam ederken İngiltere Başbakanı Churchill ile o tarihte henüz
savaşa girmemiş olan Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) başkanı Roosevelt arasında beş gün süren
müzakereler sonucunda, 14 Ağustos 1941’de yayınlanan ortak bildirinin adıdır. Tarafsızlığını terk eden
ABD’nin önayak olduğu bu bildiri, sekiz maddeden oluşmaktadır.
1) Savaştan sonra toprak kazanılmayacak,
2) İlgili halkın onayı alınmadan toprak değişikliği yapılmayacak,
3) Uluslar kendi geleceklerini kendileri belirleyecek,
4) Uluslararası iş birliği daha da geliştirilecek,
5) Temel hammaddelerden eşit biçimde yararlanılacak,
6) İnsanlar korku ve açlıktan kurtarılacak,
7) Açık denizlerde ticaret serbest olacak,
2. Müttefik Devletlerin Adana’da ve Kahire’de yapılan görüşmelerde Türkiye’yi savaşa dâhil etmek iste-
melerinin sebepleri hakkında neler söyleyebilirsiniz? 8) Mihver devletler silahtan arındırılacak ve savaş sonrası topyekûn silahsızlanmaya gidilecek.
Atlantik Bildirisi’nin önemli bir yönü de ortak çıkarları korumaya çalışması, çatışma konularını bi-
tirme uğraşı ve herkes tarafından kabullenilecek ahlaki ve hukuki kurallar bütününü ortaya koyma-
ya çalışmasıdır.

YALTA KONFERANSI
4 - 12 Şubat 1945 tarihleri arasında gerçekleştirilen Yalta Konferansı’na müttefik liderlerinden Chur-
3. Okuduğunuz metinler doğrultusunda Türkiye’nin II. Dünya Savaşı sürecinde takip ettiği dış politi- chill, Roosevelt ve Stalin katılmıştır. Konferansın amacı, bu üç ülke arasındaki etkinliği sağlamak ve
ka hakkında neler söyleyebilirsiniz? dünyanın savaş sonrası geleceğini planlamak olmuştur. Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın kurulması ve
bu örgütün Güvenlik Konseyi’nde bulunacak beş daimî üyesine veto hakkı tanınması kararı alın-
mıştır. Görüşmelerde Almanya’ya savaş ilan eden devletlerin savaş sonrasında BM toplantısında yer
alması kararlaştırılmış, ortak barış sistemi kurulması, Almanya ve Polonya ile ilgili sorunlar da ele
alınmıştır. Bunun dışında Sovyetlerin Uzakdoğu’daki Güney Sahalin, Port Arthur, Kuril Adaları ile
Mançurya’da Doğu Çin ve Güney Mançurya demiryollarını istemesi de görüşülmüştür. ABD, sava-
4. Türkiye’nin II. Dünya Savaşı’na girmemek için uyguladığı diplomasiyi değerlendiriniz. şın bitişi ile ilgili olarak Sovyetlerden Japonya’ya savaş ilan etmesini istemiştir.
POTSDAM KONFERANSI
Avrupa’da kazanılan zafer sonrası Müttefikler Berlin yakınlarındaki Potsdam’da 17 Temmuz - 2
Ağustos 1945 tarihleri arasında toplanmışlardır. Konferans sırasında yapılan görüşmelere bakıldığın-
da Türkiye açısından önemli bir durum olan Boğazların statüsü tartışılmıştır. Sovyet Rusya, Boğazlar
üzerindeki isteklerini bir kez daha gündeme getirerek burada kendisine askerî bir üs kurması için
izin verilmesini ve Doğu Anadolu’dan toprak verilmesini istemiştir. Potsdam Konferansı’nda bunun
dışında başka konular da görüşülmüş ve karara bağlanmıştır. Bu bağlamda Almanya ile ilgili duruma
bakıldığında ise; bu ülkenin silahsızlandırılması, askerlikten ve Nasyonal Sosyalizm’den arındırılması,
savaş suçlularının yargılanması, Alman savaş ekonomisinin ortadan kaldırılması, Almanya’nın savaş
tazminatı ödemesi, rejimin demokratikleştirilmesi, Polonya, Çekoslovakya ve Macaristan’da bulunan
Alman azınlığın bir kısmının Almanya’ya yerleştirilmesi gibi kararların alındığı görülmektedir.

98 99
Hazırlayan: Gül KOÇ