Page 117 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 12 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRKİYE CUMHURİYETİ TÜRKİYE CUMHURİYETİ
57 İNKILAP TARİHİ 12 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Ortaöğretim Genel Müdürlüğü İNKILAP TARİHİ 12 58
ve ATATÜRÇÜLÜK
ve ATATÜRÇÜLÜK
7. ÜNİTE > Toplumsal Devrim Çağında Dünya Kazanım 12.7.1: 1960 sonrasında dünya siyasetinde ortaya çıkan gelişmeleri açıklar.
ve Türkiye
Sina Yarımadası’nın kontrolünü ele geçirdi. Savaş sonucunda İsrail, topraklarını üç katına çıkardı. İs- Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
rail’in ele geçirdiği topraklarda bulunan 1,5 milyon civarındaki Filistinli de İsrail yönetiminde kaldı.
Etkinlik İsmi KAZANAN KİM? 20 dk.
3- 1973 ARAP-İSRAİL SAVAŞI (YOM KİPPUR): Mısır, Suriye ve Ürdün, kaybettikleri toprakları Amacı İran-Irak Savaşı’nın sebep ve sonuçları açıklayabilme. Bireysel
geri almak amacıyla, İsrail’in Yom Kippur tatilinde olduğu 6 Ekim 1973 tarihinde İsrail’e saldırdı.
Çıkan çatışmalar, 1974 yılında ABD’nin arabuluculuğu ile yapılan antlaşmalarla sona erdi. Bu savaşta Yönerge Aşağıda verilen metinlerden yola çıkarak soruları cevaplayınız.
Araplar petrol üretimini azaltarak İsrail’i destekleyen Batı ülkelerine karşı petrolü koz olarak kullan-
mışlardır.

1974 barışından üç yıl sonra, 1977 yılında Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat İsrail’i ziyaret etti. Daha
sonra Amerika, Mısır ve İsrail arasında 1978’de Camp David (Kemp Devid) Antlaşması imzalandı.
Antlaşmaya göre İsrail Sina Yarımadası’nı Mısır’a geri verdi, buna karşılık Mısır da İsrail’in siyasi var-
lığını kabul etti. Bu antlaşma, İsrail Devleti’ni meşru kabul etmeyen ve boykot politikası izleyen Arap
stratejisindeki ilk büyük çatlaktır. Bu antlaşmaya rağmen Arap ülkeleri ile İsrail arasındaki husumet
sona ermemiştir. Filistin meselesi, günümüzde de pek çok Arap ülkesi bakımından İsrail ile ilişki
kurmanın ön koşulu olmayı sürdürmektedir. İsrail, Arap ülkeleriyle ilişkilerinde tam normalleşme
sağlayamamış, ilişkilere daha ziyade “Ne savaş ne barış.” durumu hakim olmuştur.

73 yıllık mevcudiyetine rağmen İsrail, bölgeye entegre olmaya zorlanmaktadır. Filistin-İsrail ve
Arap-İsrail sorunu, politik bir araç olarak kullanıldığı sürece sorununun barışçı çözümünü beklemek
gerçekçi görünmemektedir.

Nigar Neşe KEMİKSİZ, ARAP-İSRAİL SORUNU ve BÖLGESEL YANSIMALARI

1. 1947’den günümüze Filistin-İsrail toprakları haritalarını karşılaştırdığınızda neler söyleyebilirsiniz?

Harita: İran- Irak Haritası
2. Arap-İsrail savaşlarında Arap ülkelerinin İsrail karşısında başarısız olmalarının nedenleri neler
olabilir? İran-Irak Savaşı’nın temellerinde iki ülke arasındaki sınır anlaşmazlıkları, içişlerine karışma iddiaları

ve devrim ihracı suçlamaları yer almaktadır. 22 Eylül 1980 tarihinde başlayan ve 8 yıl süren savaş iki
tarafın da kabul ettiği Birleşmiş Milletlerin 598 sayılı kararıyla 20 Ağustos 1988’de sona ermiştir. Tür-
kiye, savaş boyunca tarafsızlığını korumuş ve her iki ülkeyle de iyi komşuluk ilişkilerini sürdürmüştür.
ABD ve SSCB ise bazen İran’ı bazen de Irak’ı destekleyen tavır sergilemişlerdir.

3. Arap-İsrail savaşlarının günümüze etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz? Savaş sırasında, Irak yönetimi tarafından nereden alındığı tartışma konusu olan, İran’a ve İran’ı des-
tekleyen gruplara karşı Halepçe’de kimyasal silah kullanılmıştır. İran-Irak Savaşı, yaklaşık bir milyon
kişinin ölümüne, iki milyondan fazla kişinin yaralanmasına, 150 milyar dolar ekonomik zarara ve bin-
lerce kişinin esir olmasına ya da kaybolmasına sebep olmuş, bu savaş, her iki ülkede de ağır yıkımlara
yol açmıştır. Savaş sırasında bölge dışı aktörler, bölge halkını kendi hedefleri doğrultusunda kullan-
maya başlamışlardır.

İran-Irak Savaşı başladığında Türkiye ekonomik ve siyasi olarak zor bir dönem yaşamaktaydı. Savaşın
sonlarına doğru petrol tankerlerine yapılan saldırılar sonucunda Türk sürücüler hayatlarını kaybetmiş,
petrol sevkiyatında ortaya çıkan tehditler, Türkiye’nin ekonomik durumunu daha da zora sokmuştur.

116 117
Hazırlayan: Adem ŞEKER