Page 8 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

2 BİYOLOJİ 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Ökaryot tek hücreli yapıya örnek hangi resimdedir? Başka hangi canlılar, ökaryot tek hücreli canlıya
örnek gösterilebilir?

Yönerge Aşağıda boşaltımla ilgili bir metin verilmiştir. Metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

4. 4 numarada verilen yapının görevi canlılarda başka hangi yapılarla gerçekleşebilir? Boşaltım olayı canlıların ortak özelliklerinden biridir. Boşaltım yapıları, canlılar arasında farklılık gös-
termektedir. İnsanda boşaltım maddelerinin çoğunu böbrek uzaklaştırır. Boşaltım ile metabolizma
sonucu oluşan zararlı atıklar dışarı atılır. Bu sayede kararlı bir iç çevre sağlanmış olur.

Vücutta oluşan metabolizma atıklarının en önemlileri protein metabolizması sonucu oluşan amon-
yak, üre ve ürik asittir. Bu atıklardan amonyak diğerlerinden daha zehirlidir. İnsanlar amonyağın ço-
ğunu daha az zehirli olan üreye, az bir kısmını ise ürik aside dönüştürerek böbreklerden idrar ile dışarı
5. 11 numarada verilen yapının görevi farklı tür canlılarda başka hangi yapı ve organlarla gerçekleşebi- atar. Böbreklerin boşaltım faaliyetinin yanında birçok görevi daha vardır. Örneğin eritropoietin hor-
lir? Canlı türlerinden örnekler vererek açıklayınız. monu üreterek kırmızı kemik iliğinde alyuvar üretilmesini sağlar. Ayrıca böbrekler, D vitaminin ak-
tifleşmesine yardım eder. D vitamini bağırsaklardan kalsiyum emilimini arttırarak kemik gelişimine
katkıda bulunur. Böbrek fonksiyonlarını yitirmiş olan kişiler ise vücudun iç dengesini koruyabilmek
için diyalize girmek zorunda kalırlar. Diyaliz makineleri sayesinde kanlarında bulunan zararlı atıklar
temizlenir.

6. 9 numaralı molekül nedir? Ne işe yarar? Hangi canlılar bu molekülü kullanır? 1. Yukarıdaki metinde canlıların boşaltım dışında hangi ortak özelliklerinden bahsedilmiştir?

7. Görseldeki canlılarda başka hangi ortak özellikler bulunabilir? Bu özellikleri görselden seçtiğiniz bir
canlı üzerinden açıklayınız.

2. Amonyak, üre ve ürik asidin vücuttan atılması sırasında gerçekleşen su kaybını çoktan aza doğru
sıralayınız.

6
Hazırlayan: Şükrüye AKAN