Page 84 - Biyoloji 9 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

40 BİYOLOJİ 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

3. Bir bitki hücresinin fotosentezle ürettiği glikoz molekülüne hücre zarındaki glikoprotein molekü-
lünde rastlanmıştır. Bu süreçte etkin olan organelleri ve bu organellerin görevlerini etkinlik sırasına
göre şema ile gösteriniz.

Yönerge Aşağıda hücre iskeleti ile ilgili bir metin ve görsel verilmiştir. Metni ve görseli inceleyerek soruları
cevaplayınız.

S toplazma

M kro ament

Ara ament

M krotübül
4. Bir biyoloji öğretmeni hücre organelleri konusunda kavram yanılgılarını tespit etmek için her öğ-
rencisinden organellerle ilgili cümleler yazmasını ister. Kavram yanılgısı içeren aşağıdaki cümleleri
seçer ve sınıfta okur. Bu cümlelerin doğru ya da yanlış olduğu hakkında bir şey söylemez.

a) Bir bitkinin bütün canlı hücrelerinde kloroplast bulunur.
b) Hayvan hücreleri enerji ihtiyaçlarını mitokondriden, bitkiler kloroplasttan karşılar.
c) Bitkiler fotosentezi sadece gündüz, solunumu sadece geceleri yapar.
ç) Bitkilerde sentrozom bulunmadığından bitki hücreleri iğ ipliklerini oluşturamaz ve mitoz bölün- Elektron mikroskobunun keşfi ile birlikte hücre içinde varlığı aydınlığa kavuşan yapılardan biri de
me yapamaz. hücre iskeletidir. Prokaryotlarda bulunmayıp sadece ökaryot hücrelere özgüdür. Hücre iskeletinin te-
Öğrencilerine “Arkadaşlarınızın belirtiği bu cümlelerin doğruluğuna katılıyor musunuz? Eğer ka- mel işlevleri; hücreyi mekanik olarak desteklemek, hücrenin biçimini korumak, hücrenin ve hücre
tılmıyorsanız bu cümleyi yazan arkadaşınızın fikrini değiştirecek bir açıklama yapınız.” der. Siz bu içi yapıların hareketini sağlamak ve bazı hücre içi yapıları sabitlemektir. Hücre içi iskelet elemanları
öğrencilerin yerinde olsaydınız nasıl bir cevap verirdiniz? mikrotübül, mikroflament ve ara flament olmak üzere üç çeşittir. Bunlardan mikrotübüller ve mikrof-
lamentler ihtiyaca göre yapılıp yıkılabilirken ara flamentlerin varlığı hücrede devamlıdır.

Mikrotübüller Mikroflamentler Ara Flamentler

Yapı Tübülin proteini Aktin proteini Fibröz proteinler (Keratin)

Çap 25 nm 7 nm 8 - 12 nm

Temel • Hücre şeklinin korunması • Hücre şeklinin korunması • Çekirdek ve bazı organel-
Görevi • Hücre hareketi (sil ve • Kas kasılması lerin sabitlenmesi
kamçı oluşumu) • Sitoplazma hareketi
• Hücre bölünmesinde kro- • Yalancı ayak oluşumu
mozom hareketi (iğ ipliği • Sitoplazma bölünmesi
oluşumu) (boğumlanma)
• Organel hareketi • Pinositoz cebi oluşumu
• Mikrovillus oluşumu

82
Hazırlayan: Ergün KARABULUT