Page 111 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 58

3. ÜNİTE > Orta Çağ’da Dünya Kazanım: 9.3.1. Orta Çağ’da yeryüzünün çeşitli bölgelerinde kurulan siyasi ve sosyal yapıları tanır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Etkinlik İsmi ORTA ÇAĞ’DA SİYASİ YAPI 20 dk
Amacı Orta Çağ’da Türkiye Selçuklu Devleti ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun siyasi yapılarını analiz edebilme. Bireysel

Yönerge Aşağıda metinleri okuyup soruları cevaplandırınız.

TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ’NİN KURULUŞU
Türkiye Selçukluları (1077-1308) Büyük Selçuklular gibi Oğuzların Kınık boyu tarafından ku-
ruldu. Hanedandan olan ve Büyük Selçuklu Sultanlığı tahtında hak iddia eden Kutalmışoğlu Sü-
leymanşah taht mücadelesini kaybedince merkezden uzaklaştırılmak amacıyla Büyük Selçuklu
Sultanı Melikşah tarafından Anadolu’nun fethine memur edildi. Sultan Melikşah bu kararıyla aynı
zamanda Türkistan’dan gelen konargöçer Türkmenleri Anadolu’ya yönlendirerek yeni yurtlar bul-
mayı ve Türk-İslam kültürünün burada yayılmasını amaçladı. Anadolu’ya gelen Süleymanşah
kısa zamanda İznik’e kadar Anadolu’nun önemli bir kısmını ele geçirerek Büyük Selçuklu Sul-
tanlığı’na bağlı Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurdu. Birçok Oğuz boyundan oluşan devlet, merkezi
bir yapıya sahipti. Süleymanşah bir yandan fetihlerde bulunurken diğer yandan Bizans’ın içinde
bulunduğu karışık durumundan faydalanmak için taht kavgalarında taraf oldu. İzlediği siyasetle
kısa sürede Anadolu’da sınırlarını genişletti. Süleymanşah’ın bu başarısında izlediği siyaset kadar
doğudan gelen savaşçı özelliklere sahip konargöçer Türkmenlerin yeni devlete sağladığı nüfus
desteği de önemli bir etken oldu.
KUTSAL ROMA- GERMEN İMPARATORLUĞU

Kutsal Roma- Germen İmparatorluğu (962-1806) Batı ve Orta Avrupa’da hüküm sürmüş monar-
şik bir krallıktır. Ülke federal bir yapıda olup birçok prenslikten oluşuyordu. Topraklar Habsburg,
Hohenzollern, Wettin, Wittelsbach Oldenburg gibi birçok hanedan tarafından yönetiliyordu. İm-
paratorluğun idari yapısı böyle olmasına rağmen Kutsal Roma imparatorları sadece Habsburg
Hanedanı’ndan seçiliyordu. İmparatorların yetkileri sınırsız olmayıp farklı kurumlar tarafından
sınırlandırılmıştı.

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun en ünlü hükümdarı Şarlken’di. Babası Habsburg hane-
danından Hollanda lordu, annesi Aragon ve Kastilya prensesi idi. Genç yaşta Burgonya Dükü
olarak ilan edilen Şarlken, anne tarafından büyük babasının 1516 yılında ölümüyle Kastilya, Ara-
gon, Napoli ve Sicilya krallıklarının başına geçti. Kutsal Roma İmparatoru olan dedesinin ölümü
üzerine 28 Haziran 1519’da Alman İmparatoru oldu. 26 Ekim 1520’de katedralde resmi bir törenle
Kutsal Roma Germen İmparatoru ilan edildi. Şubat 1530’da papa tarafından Kutsal Roma- Ger-
men İmparatoru olarak kutsandı. Şarlken’in amacı Avrupa’nın tamamını ele geçirerek büyük bir
Katolik imparatorluğu oluşturmaktı.

1. Selçuklu Devleti ile Roma-Germen İmparatorluğu’ndaki tahta geçiş usulü ve idari alandaki farklı-
lıkları yorumlayınız.

109