Page 107 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 56

3. ÜNİTE > Orta Çağ’da Dünya Kazanım: 9.3.1. Orta Çağ’da yeryüzünün çeşitli bölgelerinde kurulan siyasi ve sosyal yapıları tanır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi

Etkinlik İsmi ORTA ASYA’DA YENİ BİR GÜÇ 15 dk.
Amacı Moğol İmparatorluğu’nun yönetim yapısını açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metin ve görselden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Cengiz Han dünya tarihinin en önemli hükümdarla-
rından biridir. Orta Asya’daki çeşitli kavimleri kendi
yönetiminde topladıktan sonra imparatorluğunun
sınırlarını hızla genişletmiş ve kurduğu siyasi yapı
onun ölümünden sonra da varlığını ve gelişimini
sürdürmüştür. Şamanizmin etkisinde olan Moğol-
lar Cengiz Han’ın Gök Tanrı tarafından seçildiğine
inanmışlardır. Bu nedenle Cengiz Han’dan sonra
gelecek hükümdarların onun soyundan gelmesi meş-
rulaşmıştır. Gönüllü birliklerden oluşan güçlü ordu-
su ve Uygur Türklerinden yararlanarak hazırladığı
kendi adını taşıyan yasasıyla Cengiz Han yalnızca bir
komutan değil aynı zamanda devlet kurucu, kanun
koyucu, teşkilatçı ve psikolojik savaş taktiklerini çok
etkili şekilde kullanan bir yöneticidir. Tarihin hiçbir
döneminde Cengiz Han’ın hükmettiği kadar geniş
topraklar bir tek kişi tarafından ele geçirilememiştir.
Cengiz Han öldüğü zaman kurmuş olduğu impa-
ratorluğunun hudutları, Büyük İskender’in ulaştığı
Görsel 1: CENGİZ HAN (Temsili) sınırların dört, Roma İmparatorluğu’nun ise iki katı
olmuş ve Moğollar için genişleme dönemi henüz yeni
başlamıştır. Üstelik Cengiz, bu başarıları elde ederken dünya tarihinin iyi bilinen diğer fatihleri
gibi hazır bir ordu, zengin bir hazine, oturmuş bir devlet teşkilatı devralmamıştır. O, tüm bunları
âdeta yoktan bir halk , ordu ve devlet teşkilatı kurarak başarmıştır. Zaferlerini parlak bir strateji,
organizasyon, disiplin ve cesaret sonucunda elde eden Cengiz Han’ı diğer fatihlerden üstün kılan
bir diğer özellik de Moğol İmparatorluğu’nun sürekliliği olmuştur.

http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/739538 (Kaynaktan derlenmiştir.)

1. Metinden hareketle Cengiz Han’ın meşruiyet kaynağının ne olduğunu söyleyebilirsiniz?

2. Sizce Cengiz Han’ın geniş coğrafyalara hükmetmesindeki etkenler nelerdir?

105