Page 104 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

54 TARİH 9 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

gram) gümüş ödemekle eğer bir köle büyü yaptı ise mutlaka ölümle cezalandırılırdı.
İlk Çağ medeniyetlerinde olduğu gibi Hitit toplumunda da köle sınıfının bulunduğu ve bunların
genellikle kentlerde oturarak asillere hizmet ettikleri anlaşılmaktadır. Hitit Kanunları’na göre köleler
de mal mülk sahibi olabiliyorlar, hatta zenginleşen köleler, bedelini ödeyerek “hür”ler sınıfına geçebi-
liyorlardı. Üstelik “kuşata” vermek şartıyla bir köle, hür bir kadınla evlenebiliyordu. Hitit toplumunun
çekirdeğini teşkil eden aile, bütün Hint-Avrupalı kavimlerde olduğu gibi, baba erkil idi. Aile hukuku-
na göre evliliklerde damat, kıza “kuşata” denilen bir ağırlık parası veriyordu. Baba evinden çıkarken
de kıza baba mirasına karşılık olarak “ivaru” denilen bir çeyiz parası veriliyordu. Ancak Hititlerde
erkeğin kadın üzerindeki hakkı, Romalılarda olduğu gibi sınırsız, kayıtsız ve şartsız değildi. Diğer Ön
Asya kavimlerinde boşanma hakkı sadece erkeğe tanındığı hâlde Hitit toplumunda bu hak, kadınlara
da tanınmıştır ki bu da Hitit kadınının boşanma hürriyetine sahip olduğunu, başka bir tabirle erkeğin
tutsağı olmadığını, açık ve net bir biçimde ispat etmektedir.
Ekrem Memiş, Eski Çağ Türkiye Tarihi, s.242-259 düzenlenerek alınmıştır.

1. Yönerge Aşağıdaki SWOT analiz şemasını görsel ve metni birlikte değerlendirerek doldurunuz ve sınıfta arka-
daşlarınızla paylaşınız.
1. Kendinizi Hitit mahkemelerinde çalışan bir memur olarak hayal ediniz. Sizden yaşadığınız devrin
diğer medeniyetlerini de göz önünde bulundurarak, Hitit ülkesinin adalet sisteminin SWOT analizini
(Kurumların yeterliliklerini belirlemek için geliştirilmiştir. Bir kurumun kuvvetli ve zayıf yönlerini,
karşılaştığı fırsatları ve tehditleri belirlemek için kullanılır.) yapmanız ve Hitit kralına rapor olarak
sunmanız istenmektedir.
Şemayı doldururken aşağıdaki sorulardan yararlanmanız size yardımcı olacaktır.
Hitit hukukunun güçlü yönlerini belirlemek için: Neleri iyi yapabiliyor, üstün noktaları nelerdir?
Hitit hukuk ve kanunlarının kaynağı neye dayanmaktadır? Kanunların koruyuculuğu ve uygulanma-
sı ile ilgili gücü nereden almaktadırlar?
Hitit hukukunun zayıf yönlerini belirlemek için: Neleri düzeltmeli, iyileştirmeli?
Hitit hukukunun fırsatlarını belirlemek için: Hitit Devleti’nin hukuk politikalarındaki değişimler
nelerdir?
Hitit hukukunun tehditlerini belirlemek için: Daha iyi bir adalet sisteminin önündeki engeller
nelerdir?
GÜÇLÜ YÖNLERİ ZAYIF YÖNLERİ FIRSATLAR TEHDİTLER

2. Hitit kanunlarını kadınlara tanınan haklar açısından diğer medeniyetlerle kıyasladığınızda neler söy-
leyebilirsiniz?

102
Hazırlayan: Gülizar YILMAZ