Page 125 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 65

3. ÜNİTE > Orta Çağ’da Dünya Kazanım: 9.3.3: Orta Çağ’da Asya ve Avrupa’da askerî organizasyon biçimleri ile toplumların yaşam
tarzları (konar-göçer ve yerleşik) arasındaki bağlantıları analiz eder.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi
Etkinlik İsmi ORDU, HALK; HALK İSE ORDU 20 dk.
Amacı Orta Çağ’daki askerî organizasyon biçimleri ile yaşam tarzları arasındaki bağlantıyı analiz edebilme. Bireysel

Yönerge Verilen metinden hareketle, Orta Çağ’da Orta Asya’da yaşayan Türklerin askerî organizasyon biçimini
GZFT analizi yöntemi ile inceleyiniz. Bu analizi yaparken Orta Asya’nın iklimini, coğrafyasını
ve çevresindeki siyasi yapıları göz önünde bulundurunuz. Coğrafya ve tarih atlaslarınızdan da
faydalanınız.

Dünya tarihindeki en önemli ve güçlü atlı kavimler, doğuda Türkler, batıda ise Cermenlerdi. Aynı
hayat tarzı içinde yaşayan, özellikle Doğu Cermenlerin içtimai hayatları ile teşkilâtları Türklerin-
kine çok benziyordu. Orta Asya’daki bazı iklim ve hayat şartları insanları konargöçer yaşamaya
mecbur ediyordu. Ziraat yapılabilecek bölgeler azdı. Hayvancılık, Orta Asya Türk ekonomisinin
temelini teşkil ediyordu. Anadolu’yu fetheden Türklerde de durum aynı idi. Orta Asyalıların elle-
rinde sayıları yüz binleri bulan, hatta Çinli tarihçilerin dediklerine bakılırsa, milyonları aşan hay-
vanları vardı.Ordu, halk; halk ise ordu idi. İster gece ister gündüz olsun, herkesin kulakları, her
an tetikteydi. Gece ve gündüz, nöbetçiler ile gözcülerin konması, askerliğin değil; sivil hayatın
ihmal edilemez gereklerindendi. Kimlerin nerelerde oturacakları ve kimlerin nerelerde hayvanla-
rını otlatacakları, binlerce senelik bir tecrübe içinde gelişmiş ve Orta Asya törelerince kalıplaşmış
kaideler idiler. Bu sebeple, Türk toplumlarının savaş düzenlerine geçmesi için dakikalar bile kâfi
idi. Toplum ve ailede disiplin ile düzen, hayatta kalmanın tek şartı idi. Bir saat inceliği ile işlemeyen
toplumlara hayat yoktu. Bu sebeple Türk devletlerinin özelliklerini, devletleri kuran hakanlarda
değil; eski Türk ailesinin düzen ve zihniyetinde aramak lazımdı.

Bahaddin Ögel, Türk Kültürünün Gelişme Çağları II, s. 9-11 (Düzenlenmiştir.)

GÜÇLÜ YÖNLERİ

ZAYIF YÖNLERİ

FIRSATLAR

TEHDİTLER

123
Hazırlayan: Hasan KULAÇ