Page 147 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 77

4. ÜNİTE > İlk ve Orta Çağlarda Türk Dünyası Kazanım: 9.4.1. Türklerin Asya’da tarih sahnesine çıktıkları ve yaşadıkları alanlar ile başlıca kültür
çevrelerini tanır.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi
Etkinlik İsmi TÜRK KÜLTÜRÜNÜN TEMELLERİ 20 dk.
Amacı Türk kültürünün temeli olarak Orta Asya’daki başlıca kültür çevrelerini ve genel özelliklerini açıklayabilme. Bireysel
Yönerge Verilen harita ve tabloyu dikkate alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız.

Orta Sibirya Platosu
AFANESYOVA KÜLTÜRÜ
Baykal Gölü
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ Ötüken
Hazar Denizi ANAV KÜLTÜRÜ TAGAR KÜLTÜRÜ
Aral Gölü

Anav KARASUK KÜLTÜRÜ

Büyük Okyanus
Karanlık Dağları Çin

Hindistan
Umman Denizi 0 550 km
Harita 1: Orta Asya Kültür Merkezleri Haritası
Orta Asya’daki en eski kültür merkezidir.
Bu yerleşim sahasında elde edilen buluntulardan Türklere ait bir kül-
tür olduğu düşüncesi oluşmaktadır.
Anav Kültürü Buluntular: Türk kültüründe çok önemli bir yere sahip olan at, bu
(MÖ 4000 – MÖ 1000) kültürde görülmektedir. Bu dönem insanları; tarım ve hayvancılıkla
uğraşmış, seramik ve madenlerden süs eşyaları yapmış, kerpiç evlerde
oturmuşlardır. Tarımcı bir kültüre sahiptirler.
Türklere ait en eski kültür merkezidir.
Afanesyevo Kültürü Buluntular: Çakmak taşından ok uçları ve bıçaklar, kemikten ya-
(MÖ 2500-MÖ 1700) pılmış iğneler, topraktan yapılmış çömlekler ve bakır eşyalar ortaya
çıkarılmıştır.
Afanesyevo kültürünün gelişmiş ve daha geniş bir coğrafyaya yayılmış
şeklidir.
Andronova Kültürü Buluntular: Tunçtan ve altından yapılmış eşyalara rastlanmıştır. Sığır,
(MÖ 1700 –MÖ 1200) at, koyun, keçi ve deve yetiştirilmiştir. Savunma amacıyla yapılan
hendek, yığma tepe ve keresteden çitlere rastlanmıştır. Tarım büyük
rol oynamıştır.
Karasuk Nehri kenarında bulunan bir kültür merkezidir.
Karasuk Kültürü Buluntular: Demir madeni ilk defa bu kültürde işlenmiştir. Dört
(MÖ 1200 – MÖ 700) tekerlekli araba, keçeden çadır, yünden elbise ve eşyalar yapılmıştır.

Daha önceki Türk kültürlerinden etkilenen gelişmiş bir kültür merkezidir.
Tagar Kültürü Buluntular: Farklı malzemelerden yapılmış ok uçları ve iğneler; bi-
(MÖ 700 – MÖ 300) lezik, küpe, kemer tokası, tarak gibi süs eşyaları; çeşitli hayvanlara ait
tasvirler ve heykeller yer almaktadır.

145