Page 55 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 27

2. ÜNİTE > İnsanlığın İlk Dönemleri Kazanım: 9.2.1. Kanıtlardan yola çıkarak yazının icadından önceki zamanlarda yaşayan insanların
hayatı hakkında çıkarımlarda bulunur.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi Alan Becerileri: Tarihsel Kavrama Becerisi

Etkinlik İsmi MİTLER ve GERÇEKLER 20 dk.
Amacı İlk Çağ’da sözlü kültürün toplumsal hayata etkilerini açıklayabilme. Bireysel

Yönerge Metin ve görselleri birlikte değerlendirerek soruları cevaplayınız.

Dünya mitolojisinin ortak konuları ilk ana
baba, sıklıkla gökyüzü ve yeryüzü tanrıla-
rıdır. Bu mitlere göre yaratıcı tanrı, ilk in-
sanları genellikle ağaç, kaya, bitki ve çamur
gibi yeryüzü elemanlarından yaratır. Tan-
rılar ölümlülere ait en az bir dünyayı, bü-
yük bir tufanla yok ederler. Doğada olduğu
gibi evrende de doğum, olgunluk ve ölüm-
ERGENEKON: Türklerin TULPAR: Kanatlı at.
Orta Asya’daki efsanevi den sonra sıklıkla yeniden doğuş gelir. Kuday (Tanrı) tarafından yiğitlere
anayurtlarından çıkışını anlatan Kahramanlar alışılmadık biçimde doğan, yardımcı olması için yaratılmıştır.
destan.
olağanüstü bir güce sahip, özel silahlar-
la canavarları öldüren, çetin yolculuklara
çıkan, görevlerinin bir parçası olarak yer
altına inen ve alışılmadık bir şekilde ölen
tanrı çocuklarıdır.
Söylenceler, gereksinim ve arzularıyla, umut
ve korkularıyla insan doğasını, insanlık
ROMULUS ve REMULUS:
Roma İmparatorluğu’nun durumunu yansıtır. Yaratılış söylenceleri,
kuruluş efsanesi. Buna göre, bir köken sahibi olma duygusuna yanıt verir. XİANGLİU: Çin mitolojisinde sel ve
ırmağa bırakılan ikizleri dişi bir yıkım getiren, dokuz başlı ve zehirli
kurt sudan çıkararak mağarada Bereket söylenceleri, önceden sezinlene- canavar yılan.
emzirir. meyen bir dünyada gereksinim duyulan
ekonomik istikrar duygusunu tatmin eder.
Kahramanlık söylenceleri insanlara davra-
nış modelleri sağlar.
Dünya söylencelerini incelemek, insanın
bilgisini, anlayışını ve başkalarını değer-
lendirme olanaklarını zenginleştirir. Dün-
ya söylencelerini inceleyen bir kişi her
kültürün ayırt edici yönlerini öğrenir ve
ZÜMRÜDÜANKA (SİMURG):
Dünya üzerinde yaşanan üç tufana bu süreç içinde daha insancıl olur. İnsanla-
da tanıklık etmiş bilge kuş. Mitolojye rın coğrafi dağınıklıklarına karşın, zaman
göre, 1700 yılda bir kendisini yakar içinde ne kadar benzer olduklarını görür.
ve küllerinden tekrar doğar. GILGAMIŞ: Ölümsüzlüğü arayan
Söylenceler okuyucunun kendisini daha Uruk kralının öyküsünü anlatan
iyi anlamasını, kendi yaşamını daha iyi de- Sümer destanı.
ğerlendirebilmesini sağlar. Her kahraman
gibi, bugün de insanlar, kişisel arzularıyla başkalarına karşı sorumlulukları arasında bir uzlaşma bu-
labilmek için seçim yapma zorunluluğuyla karşı karşıyadırlar. Günümüzde insanlar günlük yaşamla-
rında üstesinden gelinmez görülen görevlerle baş başadırlar. Amaçlarına ulaşmak istiyorlarsa onlar da
cesur ve kararlı olmak zorundadırlar.
Donna Rosenberg, Dünya Mitolojisi, Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi, İmge Kitabevi,
Ankara, 2003, s. 18-19 (Düzenlenmiştir.)

53