Page 61 - Tarih 9 | Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TARİH 9 30

2. ÜNİTE > İnsanlığın İlk Dönemleri Kazanım 9.2.2. Yazının icadının insanlık tarihinde meydana getirdiği değişimi fark eder.
Alan Becerileri: Tarihsel Yorum ve Analiz Becerisi Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi YAZI 15 dk

Amacı Yazının icadıyla ortaya çıkan değişimi değerlendirebilme. Bireysel
Yönerge Aşağıdaki metni okuyup soruları cevaplayınız.

YAZI
İnsan; düşünen, konuşan, başkalarıyla anlaşan, anlatım aracı olarak da dili kullanan bir varlıktır.
Dil; dinleme, konuşma, okuma ve yazma adı verilen dört temel beceri ile insan hayatını önemli
ölçüde kolaylaştırmıştır. Temel dil becerisinden biri olan yazma, insanın kendisini ve çevresini ifa-
de etmesinde önemli bir rol üstlenmiştir. İnsan, bu becerisini yazının icadından sonra geliştirmeye
başlamıştır. Özellikle Doğu Akdeniz kıyılarında alfabenin, Çin’de kâğıdın icat edilmesi, insanlık tari-
hinde yazıyla iletişimi daha da kolaylaştırmıştır. İnsanoğlu, binlerce yıldır konuşma becerisinin yanı
sıra yazı denen bu sistemle iletişim kurmaya çalışmış, bu durum ise günümüzde de günlük hayatın
hemen her alanında karşımıza çıkmıştır. Yazı, insanların birbirleriyle iletişim kurmak için kullan-
dıkları dil denilen sistemi, belli işaretler ağıyla gösteren ikinci bir sistemdir. Bir başka ifadeyle yazı,
sözün resimleştirilmiş şeklidir.
Sümerlere ait ilk yazılı kil tablet örneklerine Uruk kentinde rastlanmıştır. Bu tabletler, tahıl çuvalları
ve büyükbaş hayvan listelerinden oluşan tapınağın muhasebe kayıtları şeklindedir. Zamanla yöne-
tim alanında da kullanılan yazı; antlaşmalar, yazışmalar, yasalar, yıllıklar, savaş hikâyeleri biçiminde
gelişmiştir.

Tarihin en eski devirlerinden beri sistemli olarak bir araya gelen anlamlı işaretler, sözlü kültürden
aldığı mirası, insanlık için gelecek nesillere aktarmada bir vasıta görevi görmüştür. Elbette ki insanla
birlikte var olan düşünme yetisi ile birlikte bilim ve kültürün de aktarıcısıdır yazı.
Murat Özbay, Bilim ve Kültür Aktarıcısı Olarak Yazı Türkiyat Araştırmaları. (Dergiden düzenlenerek alınmıştır.)

1. İnsanların yazıya ihtiyaç duymasının sebepleri neler olabilir?

2. Yazının icadı, kâğıdın icadı ve Doğu Akdeniz’de alfabenin kullanımının devlet yönetimi ve ekono-
miye etkisini değerlendiriniz.

59