Page 442 - Türk Dili ve Edebiyatı - 9 | Beceri Temelli

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 225

9.ÜNİTE > Günlük/Blog Kazanım A.4.1. Metinde geçen kelime ve kelime gruplarının anlamlarını tespit eder.
Alan Becerileri: Okuma Becerisi/Yazma Becerisi Genel Beceriler: Yaratıcı Düşünme Becerisi
Etkinlik İsmi KELİME VE KELİME GRUPLARINI ANLAMLANDIRMA 25 dk.
Amacı Metinde geçen anlamı bilinmeyen kelimelerin anlamını belirleyerek bu kelimeleri cümle içinde kullanabilmek. Bireysel

Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız (Alıntılanan metnin aslına sadık kalınmıştır.).

9 Aralık

Tanım kılıklı adlar.

Doğrusu ya, bu denli bileşik adlar bizim dilimizde çoktur. Kapı mandalı, kafa kâğıdı ve bunun gibi...

Çoktur ya, bunlar cümleye bir ağırlık, bir tutukluk vermekten başka işe yaramazlar. Kimi zaman,
kullanılmalarında kimi zorluklar bile belirir.

Sözgelişi, siz gelin de “kafa jimnastiği” tamlamasında, eski deyimiyle izafet terkibinde, jimnastik ye-
rine “terbiye-i bedeniyye” ya da “beden eğitimi” sözcüklerini kullanın bakalım.

Bana kalırsa, Türkçemizin olanaklarını genişletir, biz de esintisi bile bulunmayan birçok yabancı dil
sözcüklerine Türkçe karşılıklar koymaya çalışırken dilimizi, bu tanım kılıklı adlardan da kurtarmaya
çabalamalıyız.”

(Alınmıştır.)
Birsel, S. (1982). Hacivat Günlüğü. İstanbul: Ada.
Kelime Dağarcığı
izafet terkibi: İsim tamlaması. kafa kâğıdı: Kimlik. terbiye-i bedeniyye: Beden eğitimi.

1. “İzafet terkibi” ifadesinin günümüzde artık kullanılmamasının nedenleri ile ilgili neler söyleyebilir-
siniz?

441