Page 44 - Biyoloji 10 | 1.Ünite

2 MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME MAYOZ VE EŞEYLİ ÜREME

BÖLÜM

Sinapsis sırasında homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri, çapraz olarak üst üste
gelir. Bu şekilde temas ettikleri bölgelere kiyazma denir. Kiyazma, sinapsis yapan homolog kromozom-
ların anafaz I’e kadar bir arada kalmasını sağlar.
Tetratlarda kardeş olmayan kromatitlerin, gen alışverişi yapmalarına krossing over (parça değişi-
mi) denir (Görsel 1.47 a). Krossing over, yeni gen kombinasyonlarına neden olduğundan oluşabilecek
gamet çeşitliliğini artırır (Görsel 1.47 b). Gamet çeşitliliğindeki bu artış döllenme sonucu oluşabilecek
tür içi çeşitliliğini artırır.

Kiyazma
A A a a A A a a a
B B b b B B b b
C C c c C C c c

D D d d E D D E e d d
E E e e F f F e
F f
F f g G
G G g G g

Sinapsis
Görsel 1.47 a: Sinapsis ve krossing over Görsel 1.47 b: Krossing over sonrası

Hayvan hücrelerinde sentrozomlar, karşılıklı ola-
rak hücrenin kutuplarına çekilir ve sentrozomların
arasında iğ iplikleri oluşur. Bu evre sonunda çekirdek
Tetratlar
zarı parçalanır, çekirdekçik ve endoplazmik retikulum
kaybolur. Kromozomlar, kinetokorlarından iğ ipliklerine
tutunarak ekvatoral düzleme (metafaz plağına) göç et-
meye başlar (Görsel 1.48).

Görsel 1.48: Profaz I

Metafaz I

Homolog kromozomlar, karşılıklı gelecek şekil-
de ekvatoral düzlemde rastgele dizilir (Görsel 1.49).
Kromozomların kinetokorlarına, iğ ipliklerinin bağlanıp
bağlanmadığı kontrol edilir. Tüm kromozomların kine-
tokorlarına iğ iplikleri bağlanmışsa anafaz I’e geçilir.

Görsel 1.49: Metafaz I
BİYOLOJİ 10 56 57 BİYOLOJİ 10