Page 89 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

1. ÜNİTE ÖLÇME DEĞERLENDİRME SORULARI

16. Vücuttaki su dengesi, susama ihtiyacının oluşması sonucu su içilmesiyle ve idrarla su atılmasıyla sağ-
lanır. Ortam sıcaklığı düşük olduğunda vücudun su ihtiyacı azalır. Günlük 1-1,5 litre su içilmesi vücut
için yeterli olabilir. Ortam sıcaklığı yüksek olduğunda terlemeyle oluşacak su kaybını karşılamak için
günlük su içimi 2-2,5 litreye çıkabilir. Vücuda alınan fazla su, boşaltım sistemiyle dışarı atılır. Vücuttaki
su miktarı azaldığında idrar miktarı da azalır ve böylece vücuttan daha az su atılır. Bir birey susadığında
vücudun suya ihtiyacı olduğu bilgisi beyne ulaşır ve o kişi su içmek ister. Vücudun su ihtiyacı ne kadarsa
o kadar su içilmelidir. Günde kaybedilen su miktarı kadar su alınması gerekir. Çok az su içen insanla-
rın idrarı koyu olabilir. Çünkü vücut susuz kaldığında sinir sistemi tarafından uyarılan endokrinden
salgılanan bir hormon, idrar oluşumu sırasında suyun büyük ölçüde geri emilmesini ve suyun vücutta
kalmasını sağlar. Bu durumda idrar koyu renklidir. İdrarın koyu renkte olması, vücudun su ihtiyacının
olduğunu gösterir. Sağlıklı bir insan günde 1-1,5 litre idrar oluşturur. Özellikle ortam sıcaklığı yüksek
olduğunda terleme nedeniyle günlük su ihtiyacı 2-2,5 litreye çıkar. Susuz kalmak böbrekler için çok
tehlikelidir.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki metne göre yanıtlayınız.

A) Vücut bulunduğu ortama göre su dengesini nasıl sağlar?

B) Vücuttaki su dengesinin korunmasında hangi sistemler görevlidir?

C) Vücutta su dengesinin sağlanması niçin önemlidir?

17. Tütün mamülleri kullananlarda kanda hemoglobin değeri yüksek çıkar. Çünkü tütün dumanında karbon-
monoksit (CO) bulunur. Karbonmonoksit hemoglobine bağlanarak ondan ayrılmaz ve onu işlevsiz bırakır.
Bu durumda dokulara yeterince oksijen gitmez. Böbreklerden eritropoietin salgılanır. Eritropoietin hor-
monu sayesinde kemik iliği uyarılarak daha fazla hemoglobin ve alyuvar üretilir.

Aşağıdaki soruları parçaya göre yanıtlayınız.

A) Tütün mamülleri kullananlarda dokulara yeterince oksijen neden ulaşmaz?

B) Tütün mamülleri kullananlarda eritropoietin niçin daha fazla salgılanır?

C) Tütün mamülleri kullananlarda eritropoietin yeterince salgılanamazsa ne gibi sonuçlar ortaya
çıkabilir?

18. Böbreklerin organizmadaki en önemli işlevlerinden biri de kanı süzmektir. Sağlıklı bir insanda
günde ortalama 180 litre kan süzülmesine rağmen sadece 1,5 litre idrar oluşmasının temel nedeni
nedir? Açıklayınız.

193