Page 9 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 2.Ünite

II. Dünya Savaşı’nın Nedenleri
MİHVER DEVLETLER
Liberalizm, kapitalizm, sosyalizm, komünizm, fa-
şizm, Nazizm gibi ideolojiler dünya siyasetini etkile-
yerek devletlerin politikalarını yönlendirdi. I. Dünya Mihver devletler kavramı ilk olarak Ka-
Savaşı’nın ortaya çıkardığı olumsuz etkileri yok etme sım 1936’da Mussolini tarafından İtalya
çabaları diktatör liderlerin ortaya çıkmasıyla sonuçsuz ile Almanya arasındaki ilişkiyi tanımlamak
kaldı. Bu durum dünyada yeni ittifaklara, çıkar çatış- için kullanıldı.
malarına ve toplumlar arası öfkelere yol açtı. Özellikle 1937’de Anti-Komitern Pakta İtalya’nın
savaştan yenik ayrılan Almanya, yalnızlığa itilen İtal- katılmasıyla Mihver Devletler arasındaki
ya ve Asya’da giderek güçlenen Japonya’da bu etki- bağ resmiyet kazandı.
ler daha fazla görüldü. SSCB tehlikesine karşı ortak 1939’da Almanya ve İtalya arasında
menfaatlerden dolayı 1936’da Anti-Komitern Paktı ku- imzalanan Çelik Pakt ile Mihver Devletler
ran Almanya ve Japonya bu yolda ilk adımı attı. Bu bir- arasındaki bağ sağlamlaştı.
likteliğe 1937’de İtalya’nın da katılmasıyla Roma-Ber- 1940’ta Berlin’de Üçlü Pakt imzalanarak
lin-Tokyo Mihver Bloku kurulmuş oldu. Daha sonra (Almanya-İtalya-Japonya) yeni düzeni kur-
Macaristan, İspanya gibi devletlerin de katılımıyla blok ma görevini Avrupa’da Almanya ve İtalya,
genişleyerek güçlendi. Bu oluşum yeni ve daha yıkıcı Asya’da ise Japonya üstlendi.
bir küresel savaşın ilk ciddi ayak seslerinden biri oldu.
Mihver Devletler’in takip ettiği bu politikalar Müttefik MÜTTEFİK DEVLETLER
Devletler’in ortaya çıkmasına neden oldu.
II. Dünya Savaşı’nın nedenleri şu şekilde sıra-
lanabilir: Almanya’nın Avusturya ile birleşmesi
• Versay Antlaşması’nın koşullarının Almanya’ya üzerine I. Dünya Savaşı’nda İtilaf grubunda
çok ağır gelmesi yer alan Fransa ile İngiltere arasında ortak
• Rusya’nın Brest Litowsk Antlaşması ile kaybettiği bir cephe oluşturuldu. Bu oluşumun temel
toprakları geri almak istemesi. Ayrıca komünizm amacı Almanya’nın yayılmacı siyasetini en-
ideolojisinin dünya devrimi ile gerçekleşeceğine gellemekti. Bu amaçla II. Dünya Savaşı sı-
inanması ve bu yönde faaliyette bulunması rasında İngiltere, Fransa (1940-1944 arasın-
• İtalya’nın Avrupa siyasetinde etkinliğini artırmak daki Alman işgali dışında), SSCB (1941’den
istemesi ve I. Dünya Savaşı’nda istediklerini elde sonra), ABD (1941’den sonra) ve Çin’in
edememesi Mihver Devletler’e karşı oluşturdukları ittifak
• Komünizme, Nazizm ve faşizmin karşı gelebile- Müttefik Devletler olarak adlandırılmıştır.
ceğine inanan Avrupa’nın bu rejimlerin Almanya
ve İtalya’da yükselişlerine engel olamaması
• Japonya’nın Uzak Doğu ve Pasifik’te İngiltere ile ABD’nin baskısında olması
• 1929 Ekonomik Buhranı’nın tüm dünyada ortaya çıkardığı ekonomik ve sosyal olumsuzluklar

II. Dünya Savaşı Almanya’nın Eylül 1939’da Polonya’yı işgali ile başladı (Görsel 2.6). İngiltere ve Fran-
sa birkaç saat sonra Almanya’ya savaş açtı. Rusya, Polonya’daki Beyaz Rus ve Ukraynalıların ezildiğini
bahane ederek Polonya’nın doğusunu işgal etti. Bir süre sonra Almanya’dan gerekli her türlü desteği alan
İtalya, Almanya’nın yanında savaşa girdi. Almanya, birkaç haftada Versay Antlaşması’yla Polonya’ya bı-
rakmak zorunda kaldığı bütün toprakları geri aldı. Maginot (Majino) Hattı’nı oluşturan Fransa, savunma-
ya dayalı savaş stratejisi izledi ve genel seferberliği
tamamlayamadığı için Almanya’ya sınırlı oranda mü-
dahalede bulundu. İngiltere de savunmada kalarak
Almanya’yı karadan ve denizden ablukaya aldı. Bu
şekilde Hitler’in gücünün tükenmesini bekledi fakat
ablukadan beklenen sonuç alınamadığı gibi Alman-
ya’nın saldırı gücü de azalmadı. İkinci küresel savaş
genel olarak Kuzey Afrika, Asya-Uzak Doğu ve Avrupa
olmak üzere üç cephede devam etti.
Görsel 2.6: Gazete manşeti

61