Page 15 - Felsefe 10 | Çalışma Defteri-3

Düşünce Deneyleri

Düşünce deneyleri felsefede önemli problemlerin alanına girmemize ve fikir üretmemize olanak sağlayabilir. Düşünce
deneyi, genellikle gerçekleştirilmesi fiziki olarak mümkün olmayan bir durumun tasvir edildiği kavramsal bir model
olarak değerlendirilebilir. Düşünce deneylerinin tarihsel açıdan ilk örneklerini Archytas’ın evrenin sınırı konusundaki
düşüncelerinde ve ardından Aristoteles’in yer kürenin şekli konusundaki argümanları içerisinde bulabiliriz. [Kaynak: Yardımcı,
A. (2020). Düşünce Deneylerinin Tarihsel Kökeni, Kavramın İlk Kullanımı ve Ernst Mach’ın Düşünce Deneyi. Sosyal Bilimlerde Güncel ve
Tarihsel Tartışmalar: Alan Çalışmaları ve Analizleri,3,51-69. 03.12.2021 tarihinde https://www.academia.edu/44536501 adresinden erişildi].

Aşağıda yer alan düşünce deneylerini okuyarak soruları cevaplayınız.

Theseus’un Gemisi
Theseus’un gemisi, savaş amacıyla kullanılan ahşap bir gemiydi.
Zamanla, geminin bazı kısımlarının onarılması gerekiyordu.
Çürümüş tahtalar, tam boyutlu bir tahta ile gerektiğinde
değiştirildi. Sonunda, her orijinal tahtanın değiştirildiği bir
noktaya ulaşıldı. 17. yüzyıl filozofu Thomas Hobbes bu düşünce
deneyine bir ekleme daha yaparak, Theseus’un Gemisi’nden
çürüyerek çıkarılan bütün ahşap parçaların tekrar bir araya
getirilip bir başka gemi inşa edilebileceğini, yani ikinci bir
Theseus’un Gemisi yapılabileceği düşüncesini ortaya attı.

1- Bu gemilere hâlâ Theseus’un Gemisi diyebilir miyiz?
……………………………………………………………………………………………................................………………………………………………………….......
2- Değilse, hangi noktada Theseus’un Gemisi olmaktan çıktı?
………………………………………………………………………………………………………………………………................................……………………….......
3- Kalıcı bir öz var mı? Eğer öyleyse, devam eden varoluş için ne gereklidir?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………................................

Platon’un Mağara Alegorisi
Platon, “Devlet” adlı eserinin yedinci kitabında bu konudan
bahsetmektedir.
Bu benzetmede insanlar bir mağarada başlarını sağa sola ya
da geriye oynatamayacak şekilde zincirlenmiştir. Önlerindeki
mağara duvarlarından başka bir yeri görememektedir.
Arkalarında yanmakta olan bir ateş vardır, ateşin önünden ise
ellerinde farklı biçimlerde cisimler taşıyan insanlar geçmektedir.
Mağaradakiler, sadece duvara yansıyanları görmekte oldukları
için tüm gerçekliği, duvara yansıyan gölgelerden ibaret
sanmaktadırlar.

1- Gerçekliğin bileşenleri nelerdir?
…………………………………………………………………………………………………………………………………......................................…………………….
2- Gerçekten dünya benim algıladığım, içinde bulunduğum dünya mı? Beceri temelli etkinlikte yer alan Truman Show
filmiyle nasıl bağlantı kurarsınız?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 15 FELSEFE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ