Page 21 - Tarih 9 | Çalışma Defteri-3

Beceri Temelli - 3

Orta Çağ’da İpek Yolu ticaretine hâkim olmak için Asya ve
Avrupa’daki devletler birbirleriyle mücadele ettiler. Bu mü-
cadelelerin temel nedeni, ticaretin güvenlik içinde sürdü-
rülmesi ve ticaretten elde edilen gelirin artırılması idi. İpek
Yolu ticaretine hâkim olmak için, özellikle Çin ve Orta As-
ya’da kurulan Türk devletleri (Hun, Kök Türk, Uygur) rekabet
halindeydi. Çin’den Avrupa’ya kadar uzanan bu ticaret yolu
üzerindeki devletler, birbirleri ile savaştıkları gibi ittifaklar
da kurdular. I. Kök Türk Devleti ile Sasaniler arasında yapılan
ittifak sonucunda Akhun (Eftalit) Devleti yıkıldı. Daha sonra
Doğu Roma İmparatorluğu ile Kök Türkler arasında Sasanile-
re karşı ittifak yapıldı. Bu ittifak sonucu Sasaniler eski gücü-
Harita 1: Tarihî İpek Yolu nü kaybetti. İslamiyet’in yayılması ile birlikte, İpek Yolu’nun
denetimi büyük oranda Müslümanların eline geçti.

İpek Yolu’nun yeniden canlandırılmasını öngören Orta Ko-
ridor Girişimi, Doğu ile Batı arasındaki bağlantısallığın ge-
liştirilmesini hedefleyen Çin Halk Cumhuriyeti’nin Kuşak ve
Yol Girişimi ile doğal bir sinerji yaratmaktadır. Bu çerçevede,
ülkemiz Kuşak ve Yol Girişimi’ni “kazan-kazan” ilkesi çerçeve-
sinde desteklemektedir. Orta Koridor ülkemizden başlaya-
rak, demir yolu ve kara yolu bağlantılarıyla sırasıyla Gürcis-
tan, Azerbaycan ve Hazar Denizi’ne (Hazar geçişi kullanılarak)
buradan da Türkmenistan- Özbekistan-Kırgızistan veya Ka-
zakistan güzergâhını takip ederek Çin Halk Cumhuriyeti’ne
uzanmaktadır. Orta Koridor rotası etkin kullanıldığı takdirde,
halen yıllık 600 milyar ABD doları tutarında olan Avrupa-Çin Harita 2: Günümüzde İpek Yolu’nun yeniden
ticaret trafiğinden Orta Asya ülkeleri de ekonomik fırsatlar canlandırılmasını öngören yollar
elde edilebilecektir. Özellikle Türkmenistan, Kazakistan ve
Azerbaycan limanlarında lojistik merkezler ve serbest ticaret
sahaları kurulması, Trans Hazar işbirliğinin gelişmesine ve
derinleşmesine katkı sağlayacaktır.

1. Orta Çağ’da İpek Yolu’na hâkim olan devletler, siyasi ve askerî açıdan nasıl bir güç kazanmış olabilirler? Gerekçeleri
ile açıklayınız.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Orta Çağ’da İpek Yolu ticaretinin uluslararası ilişkilere etkilerini ve günümüzde uluslararası ilişkileri nasıl şekillen-
direbileceğini yorumlayınız.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması konusunu, Türkiye ve Çin açısından değerlendiriniz.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 21 TARİH- 9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ