Page 6 - Fizik 10 | Çalışma Defteri-5

Hatırlıyor muyum?

Titreşim Doğrultusuna Göre Dalgalar
Hatırlıyorum
a) Enine Dalgalar: Ortamdaki taneciklerin titreşim doğ-
Enine Dalga 2 Puan
rultusu ilerleme doğrultusuna dik olan dalgalara enine
dalga denir. Elektromanyetik dalgalar, enine dalgalardır.
13 b) Boyuna Dalgalar: Ortamdaki taneciklerin titreşim Kısmen Hatırlıyorum

doğrultusu ilerleme doğrultusuyla aynı olan dalgalara 1 Puan
boyuna dalga denir. Ses, boyuna dalgadır.
Boyuna Dalga Hatırlamıyorum
Yay ve su dalgaları hem enine hem boyuna titreşen dalgalar sınıfında yer alırken deprem 0 Puan
dalgalarının bazıları enine bazıları da boyuna dalgalar şeklinde sınıflandırılır.

Yay dalgaları, mekanik dalgalar sınıfında yer alır. Bir Hatırlıyorum
dalga kaynağı, eşit zaman aralıklarında art arda dalga 2 Puan
üretirse sürekli bir dalga hareketi oluşur; oluşan bu
dalgalara periyodik dalga denir.Bir ucu sabitlenmiş periyodik dalga
14 gergin yayın diğer ucu denge konumunun bir tarafın- Kısmen Hatırlıyorum
da yukarı aşağı bir kez hareket ettirilirse yay üzerinde
ilerleyen tek bir sarsıntı gözlemlenir. Yayda ilerleyen 1 Puan
bu sarsıntıya atma denir. Atmalar, dalgaların özel-
liklerini incelemek için oluşturulmuştur. Bir tek atma
için frekans, periyot ve dalga boyu kavramları olmaz. Hatırlamıyorum
Atma, sadece belirli bir genlik ve hıza sahiptir. atma 0 Puan

Atmanın ilerleme yönü biliniyorsa üzerindeki
bir noktanın titreşim yönü, bulunabilir. Aynı Hatırlıyorum
şekilde atmanın üzerindeki bir noktanın tit- 2 Puan
reşim yönü biliniyorsa ilerleme yönü de bulu-
nabilir.
15 Atmanın üzerindeki bir noktanın titreşim Kısmen Hatırlıyorum

yönü bulunurken bir süre sonraki konumu dü- 1 Puan
şünülür. Atmanın ön tarafında bulunan nok-
talar denge konumundan uzaklaşırken arka Hatırlamıyorum
tarafında bulunan noktalar denge konumuna 0 Puan
yaklaşır.

Atmanın genişliği, atmanın başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki uzunluktur ve x sembo-
lü ile gösterilir. Periyodik dalgalar için anlatılan hız-dalga boyu veya frekans-dalga boyu Hatırlıyorum
arasındaki ilişkinin benzeri, atmalarda hız-genişlik ve frekans-genişlik için de geçerlidir. 2 Puan

• Farklı ortamlarda eşit frekanslı kaynaklar tarafından oluşturulan atmalardan hızlı olanın
16 genişliği daha büyüktür. Çünkü eşit frekanslı atmalar için hız ile genişlik doğru orantılıdır. Kısmen Hatırlıyorum
• Aynı ortamlarda oluşturulan atmalardan fre-
kansı büyük olanın genişliği küçük olur. Çünkü 1 Puan
hızın sabit olduğu durumlarda frekans ile geniş-
lik ters orantılıdır. Hatırlamıyorum

0 Puan

ORTAÖĞRETİM 6 FİZİK-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ