Page 17 - Tarih 9 | Çalışma Defteri-5

Beceri Temelli - 2

Verilen görsel ve metni değerlendirerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

TAŞTAKİ TARİH

“Üstte mavi gök, altta yağız yer kılındıkta, ikisi arasında insa-
noğlu kılınmış. İnsanoğlunun üzerine ecdadım Bumin Kağan,
İstemi Kağan oturmuş. Oturarak Türk milletinin ilini töresini
tutuvermiş, düzenleyivermiş. Bilgili kağan imiş, cesur kağan
imiş, buyrukları bilge imiş, cesur imiş tabi. Beyleri de milleti
de doğru imiş. Onun için ili öylece tutmuş tabi. İli tutup töreyi
düzenlemiş.”

“Türk milleti için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Ondan
sonra Tanrı irade ettiği ve lütfettiği için talih ve kısmetim ol-
duğu için ölecek milleti diriltip kaldırdım. Çıplak milleti giy-
dirdim, fakir milleti zengin ettim, nüfusu az milleti çok ettim.
Doğuda gün doğusuna, güneyde gün ortasına, batıda gün b
atısına, kuzeyde gece ortasına kadar bütün milletleri kendime
tabi kıldım ve hepsini düzene soktum.

Ey Türk Oğuz beyleri, milleti işitin! Üstte mavi gök çökmedik-
çe, altta yağız toprak delinmedikçe, ey Türk milleti, senin ilini,
töreni kim bozabilir!”

Türklerde cihan hâkimiyeti anlayışı, Güneş’in doğduğu yerden
battığı yere kadar olan coğrafyanın Türk hükümdarlar tarafın-
Görsel : Orhun Yazıtları dan adaletli bir şekilde yönetme anlayışıdır.

1. Kağanın görevlerini yazarak bu görevleri günümüzdeki sosyal devlet anlayışıyla ilişkilendiriniz.
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................

2. Yazıtlardaki cihanşümul devlet anlayışını ifade eden sözler hangileridir? Bu anlayış, Türklerin devlet yönetimini
nasıl etkilemiş olabilir?
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................

3. Türklerdeki devlet ve töre ilişkisini nasıl açıklarsınız?
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................

4. Yazıtlarda gelecek kuşaklara hangi mesajlar iletilmektedir?
..................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 17 TARİH-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ