Page 3 - Fizik 10 | Çalışma Defteri 6

Hatırlıyor muyum?

Aşağıda verilen bilgileri hatırlama düzeylerine göre işaretleyiniz. Puanlarınızı toplayıp, aşağıdaki ölçeğe
göre kendinizi değerlendiriniz.

Ses dalgaları her yöne yayılan mekanik dalgalardır. Bu nedenle boşlukta
(boş uzayda) ilerleyemez. Ortam taneciklerinin titreşim enerjisini birbirine Hatırlıyorum
aktarmaları sonucunda ilerledikleri için taneciklerin birbirine yakın olması 2 Puan
1 ses dalgalarının süratini artırır. Ses, katılarda daha süratli, gazlarda ise daha Kısmen Hatırlıyorum

yavaş ilerler. Ortam sıcaklığı arttıkça ortam taneciklerinin kinetik enerjileri 1 Puan
arttığından sesin ilerleme sürati artar. Sesin sürati sadece sesin ilerlediği Hatırlamıyorum
0 Puan
ortamın özelliklerine bağlıdır.

Köpeğin çıkardığı ses, kedinin çıkardığı sesten; davulun çıkardığı ses, zurna-
Hatırlıyorum
nın çıkardığı sesten daha kalındır. İnce sesi kalın sesten ayıran özelliğe sesin 2 Puan
yüksekliği denir. Ses kaynağının frekansı arttıkça sesin yüksekliği de artar Kısmen Hatırlıyorum
2 ve kaynaktan çıkan ses incelir. Yüksekliği fazla olan seslere ince (tiz) ses 1 Puan

denir. Ses kaynağının frekansı azaldıkça ürettiği sesin yüksekliği de azalır ve Hatırlamıyorum
kaynaktan çıkan ses kalınlaşır. Yüksekliği az olan seslere kalın (pes) ses 0 Puan
denir.

Hatırlıyorum
Ses dalgalarının frekansı ses kaynağının özelliklerine bağlı olarak değişir. 2 Puan
3 Sesin yayıldığı ortamın özellikleri frekansı etkilemez. Bir telden çıkan sesin Kısmen Hatırlıyorum
frekansı telin yapıldığı maddenin cinsine, teli geren kuvvete, telin boyuna
1 Puan
ve kesit alanına bağlıdır. Hatırlamıyorum
0 Puan

Boş ya da dolu şişeler de ses kaynağı olarak kullanılabilir. Şişenin ağız kısmı-
na üflendiğinde ya da şişeye bir cisimle vurulduğunda ses çıkar.

• Bir şişenin ağzına üflendiğinde şişe içindeki
hava molekülleri titreşerek ses çıkarır. Şişe
Hatırlıyorum
içerisindeki su miktarı arttıkça hava miktarı 2 Puan
azalır. Bu sebeple hava moleküllerinin birim Kısmen Hatırlıyorum
4 zamandaki titreşim sayısı ve çıkan sesin 1 Puan

frekansı artar. Hatırlamıyorum
• Bir şişeye cisimle vurulduğunda şişenin 0 Puan
yapıldığı cam ve su molekülleri titreşerek ses
çıkarır. Şişenin içindeki su miktarı arttıkça
madde miktarı da artacağından birim
zamandaki titreşim sayısı ve çıkan sesin
frekansı azalır.

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 3 FİZİK-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ