Page 5 - Fizik 10 | Çalışma Defteri 6

Hatırlıyor muyum?

Yer kabuğunda fay olarak adlandırılan kırıklar üzerinde biriken enerjinin
boşalmasıyla meydana gelen titreşimlerin oluşturduğu dalgalara deprem
dalgası, bu dalgaların geçtiği ortamları ve yer yüzeyini sarsması olayına ise
deprem denir. Depremin büyüklüğü, kırılan yüzeyin büyüklüğünü ve ortaya
çıkan enerjinin düzeyini belirten bir ölçüdür. Depremin büyüklüğü sismograf Hatırlıyorum
2 Puan
adı verilen aletle ölçülür. Yapılan ölçüm Richter (Rihter) ölçeği denilen bir
10 ölçekle tanımlanır. Bu ölçekte deprem dalgalarının büyüklüğü 1 ile 9 arasındaki Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
rakamlarla ifade edilir. Richter ölçeğinde her birim artış, yer sarsıntılarında 10 Hatırlamıyorum
katlık artışa karşılık gelir. Depremin şiddeti, herhangi bir derinlikte meydana 0 Puan
gelen depremin doğa, bina ve insanlar üzerindeki etkilerinin ölçüsüdür. Bu etki,
depremin büyüklüğü, uzaklığı ve yapıların depreme karşı gösterdiği
dayanıklılığa bağlıdır. Depremin şiddeti, depremin büyüklüğü hakkında doğru
bilgi vermez.

Işık şiddeti, birim zamanda belli bir doğrultuda yayılan ışığın yoğunluğuyla
ilgilidir. Işık şiddeti I sembolüyle gösterilir. SI’da birimi candela (cd)’dır (kan-
dela). Temel bir büyüklüktür. Hem dalga hem de tanecik modeline göre ışık
ışınları her yöne doğrusal yolla yayıldığı için şekildeki gibi modellenir. Kay-
nağın ışık şiddeti arttıkça foton sayısı da artar.
Hatırlıyorum
2 Puan
11 Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
Hatırlamıyorum
0 Puan

Farklı güçteki lambalara ait ışın modelleri

Bir ışık kaynağının, belirli bir yüzeye birim zamanda düşürdüğü ışık enerjisine ışık
akısı denir. Işık akısı Φ (fi) sembolüyle gösterilir. SI’da birimi lümen’dir (lm). Yarıçapı
1 m olan içi boş kürenin merkezine yerleştirilmiş ışık şiddeti 1 cd olan ışık
2
kaynağının küre yüzeyindeki 1 m ’lik birim alanda oluşturduğu ışık akısına lümen
denir.
12

Işık kaynağından çıkan ışınların yüzey üzerine düşen kısmı o yüzeyden geçen ışık
Hatırlıyorum
akısıdır. İçi boş tam bir kürenin merkezine konulmuş ışık şiddeti I olan noktasal ışık 2 Puan
kaynağının küre yüzeyinde oluşturduğu ışık akısı Φ = 4π . I ifadesiyle bulunur. Kısmen Hatırlıyorum

1 Puan
Hatırlamıyorum
yarıçapına bağlı değildir. 0 Puan

ORTAÖĞRETİM 5 FİZİK-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ