Page 22 - Coğrafya 12 | Çalışma Defteri 6

BECERİ TEMELLİ

1. Kıbrıs, Güneybatı Asya ve Doğu Akdeniz’in kontrol edilmesindeki işlevinden dolayı ilgi odağıdır. Ada'nın stratejik değeri, özel-
likle deniz ticaret yolları ve başlıca önemli hava yollarından biri üzerinde bulunması ile artmakta ve bu durum menfaat çatışma-
larına neden olmaktadır. Ada, bütün Orta Doğu ülkelerini kontrolünde bulunduran “sabit bir uçak gemisi” gibidir. Türkiye, Suriye,
Lübnan, İsrail, Ürdün tamamen; Irak ve Mısır ise kısmen bu geminin menzilindedir. Orta Doğu bölgesinin kalbi, İskenderun-Bas-
ra-Süveyş üçgenidir. Kıbrıs, coğrafi mevkii itibarıyla bu üçgenin iki köşesi olan İskenderun ve Süveyş’i kontrol altında bulundur-
maktadır.
2. Akdeniz çevresinde hâkimiyet kurmak iddiasında olan devletler için Kıbrıs Adası, Akdeniz çevresindeki ülkelere girişi sağlayan
anahtar konumundadır. Kıbrıs Adası’nın stratejik konumundan dolayı birçok medeniyet, Ada’yı elinde bulundurmaya çalışmıştır.
Gücünü kaybeden devletler Kıbrıs Adası’nı da kaybetmiştir.
3. Kıbrıs Adası, Türkiye'nin milli güvenliği için büyük önem arz eder. Ada, askerî müdahale gerektirecek durumlarda hava üssü
olarak destek sağlayacak bir konumdadır. Kıbrıs, Anadolu'nun güney kıyılarındaki İskenderun ve Mersin limanlarının güvenliği ile
Akdeniz ve Orta Doğu'daki ticari faaliyetlerin sürdürülebilirliği için de kilit bir konumda bulunur.
4. Kıbrıs Adası’nın ekonomik değerini etkileyen olaylar; İlk Çağ’da Akdeniz Havzası'ndaki ticaret, Orta Çağ’da Baharat yolu ticare-
ti, Yeni Çağ’da Coğrafi Keşifler, Yakın Çağ’da Süveyş Kanalı’nın açılması ve Güneybatı Asya’da petrol bulunmasıdır.

SINIFLANDIRMA

JEOPOLİTİKTE ETKİLİ OLAN UNSURLAR

Değişen Unsurlar Zaman Değişmeyen Unsurlar

Ekonomik Değerler Coğrafi Konum

Politik Değerler Jeolojik ve Jeomorfolojik Özellikler

Askerî Değerler Ülkelerin Coğrafi Şekli

Sosyal, Kültürel Değerler İklim

Bilimsel ve Teknolojik Değerler Su

Coğrafi Bütünlük

HARİTAYI KULLAN

1. İpek Yolu 5. Ümit Burnu Yolu

2. Demir İpek Yolu 6. Atlantik, Güney Amerika ve Doğu Kıyısı Yolu

3. Baharat Yolu 7. Pasifik Aşırı Yolu

4. Batı Avrupa, Akdeniz ve Hint Okyanusu Yolu 8. Kuzey Atlantik Yolu

v ORTAÖĞRETİM
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 22 COĞRAFYA-12