Page 25 - Fizik 12 | Çalışma Defteri 6

Beceri Temelli - 1

Aşağıda verilen metinden hareketle soruları cevaplayınız.

STANDART MODEL VE KÂŞİFLERİ
Atom kelimesi Antik Yunanlıların, bölünemeyen şey manasına gelen atomos kelimesinden gelmektedir. Uzun bir
süre atom, maddenin temel yapı taşı olarak kabul edilmiştir fakat 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında ato-
mun maddenin temel yapı taşı olmadığı deneylerle anlaşılmıştır. 1897’de Joseph John Thomson'ın (Cosıf Con Tamsın)
elektronu parçacık olarak tanımlaması, 1911’de Ernest Rutherford (Örnst Radırford) atom çekirdeğini keşfi ile onlarca
farklı parçacığın keşfi başlamıştır. 1932’den sonra maddenin üç temel yapı taşının proton, nötron ve elektrondan
meydana geldiği bilinirken 1940 yılına gelindiğinde birçok yeni parçacık keşfedilmiştir. 1960’dan itibaren Dünya
üzerinde birçok parçacık hızlandırıcı inşa edilerek deneyler yapılmıştır. Fermilab ve CERN, Dünya'nın en önemli iki
araştırma merkezidir.
Doğadaki tüm parçacıklar dört temel kuvvetin etkisi altındadır. 1960’larda Sheldon Lee Glashow (Şeldın Li Glaşov),
Steven Weinberg (Stivın Veinberg) ve Abdus Salam (Abdus Selam) adlı üç fizikçi müthiş bir başarıya imza atarak bu
dört kuvvetten ikisini aynı çatı altında birleştirmiştir. Glashow, Weinberg ve Salam bu çalışmaları için 1979 yılında
Nobel Fizik Ödülü ile onurlandırılmıştır. Bu yeni yöntemin açtığı yoldan giden fizikçiler, doğadaki bir diğer kuvveti de
benzer bir matematiksel dille ifade etmeyi başarmışlardır. Temel parçacıkları ve etkileşimlerini dört temel kuvvetten
üçüyle açıklayan modele standart model denmektedir.

1. Doğada bulunan dört temel kuvveti araştırarak bu kuvvetlerin neler olduğunu ve nerelerde etkin olduğunu belirtiniz.

a) ………………………………: ……….………………………………………………………………………………………………………………………..................
b) ………………………………: ……….…………………………………………………………………………………………………………………………………......

c) ………………………………: ……….………………………………………………………………………………………………………………………………….......

ç) ………………………………: …………………………………………………………………………………………………………………………………………........
2. Dört temel kuvveti aşağıdaki tabloda kısa veya uzun menzilli olmalarına göre sınıflandırınız.

Kısa menzilli kuvvetler Uzun menzilli kuvvetler

3. Standart model temel parçacıkları ve etkileşimlerini dört temel kuvvetten hangi üçüyle açıklamaktadır? Belirtiniz.
……………………………………………………………………………………………………………………................………………………………………………
…………………………………………………………………….................………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………................………………………………………………
…………………………………………………………………….................………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………................………………………………………………
…………………………………………………………………….................………………………………………………………………………………………………

4. Standart modelin çok başarılı ve kendi içinde tutarlı bir kuram olmasına rağmen hâlâ açıklayamadığı olayların olup
olmadığını araştırınız. Araştırmanız esnasında topladığınız bilgileri farklı kaynaklardan doğrulayınız. Araştırmanızda
yararlandığınız kaynakları belirtiniz.
……………………………………………………………………………………………………………………................………………………………………………
…………………………………………………………………….................………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………................………………………………………………

MATEMATİK-11
ORTAÖĞRETİM 25 FİZİK-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ