Page 30 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Çalışma Defteri-7

CEVAP ANAHTARI

BECERİ TEMELLİ - I

1. a)
aklına gelmek: Hatırlamak.

eli kolu bağlanmak: Bir engel dolayısıyla hiçbir iş yapamaz duruma gelmek.

gözü kesmemek: Bir iş yaparken kendine veya başkasına güvenmemek.
iki gözü iki çeşme: Sürekli ağlar durumda olmak.

dişini sıkmak: Zorluğa dayanmak.

b) Deyimler; anlatımın daha özlü, çarpıcı ve somut biçimde yapılmasını sağlar. Parçada bu deyimlerin yerine anlam-
ları kullanılsaydı çok daha düz, etkisiz ve soyut bir anlatım ortaya çıkardı.

Deyimlerin yerine anlamlarının kullanılması, cümlenin anlamında bir değişikliğe yol açmazdı. Anlamdaş kelimelerin
birbirinin yerine kullanılması gibi burada da aynı anlamı veren iki ifadeden biri tercih edilmiş olurdu.
2.

Kelimeler Eş Anlamlısı Cümle
kuşku şüphe Bu gereksiz şüphelerinden vazgeç artık.
güç kuvvet Yaşlı adam, kendinde o kuvveti bulamadı.
kaygı endişe Senin bu konudaki endişelerini anlıyorum.
ödlek korkak Onun kadar korkak bir adam görmedim.
sıska zayıf O zayıf çocuğu bir türlü unutamıyorum.

3. “Gün doğmadan neler doğar.” beklenmedik bir anda güzel, olumlu şeylerin olabileceği anlamını taşıdığı için “umut”
vermek amacıyla kullanılan bir atasözüdür.
Bu duyguyu işleyen başka atasözü ve vecizeler de vardır:

• Çıkmadık candan umut kesilmez. (Atasözü)

• Allah gümüş kapıyı kaparsa altın kapıyı açar. (Atasözü)
• Dünyada ümit bir direktir. (Fuzûlî)

• Her şeyin yok olduğu anda bile ümit vardır. (Thales)

4. Deyimlerde organ adları sıklıkla kullanılır. Bunlardan biri de “göz” kelimesidir. Göz, insanların dünyaya açılan pencere-
sidir. İnsan; dünyanın güzelliklerini, olumsuzluklarını, mutluluklarını, acılarını çoğu zaman bu organı vasıtasıyla bilir ve
tanır. Bundan dolayı da pek çok duyguyu ifade etmek için içinde “göz” kelimesinin olduğu deyimler kullanır. “Kulak”
ve “burun” da deyimlerde sıklıkla kullanılan kelimelerdir.
• kulak vermek • burun bükmek

• kulak tıkamak • burun buruna gelmek

• kulak kesilmek • burnu havada olmak

• kulak misafiri olmak
• kulak kabartmak

• burnunda tütmek

ORTAÖĞRETİM 30 TDE-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ