Page 4 - Kimya 10 | Çalışma Defteri -7

Hatırlıyor muyum?

Saf suyun pH değeri 7, yağmur suyunun pH değeri yaklaşık 5,6ʼdır. Bu değer
bize yağmur suyunun az da olsa asidik özellikte olduğunu gösterir. Yağmur
suyunun asitliğine neden olan faktörler; karbon dioksit, azot oksitler ve kükürt Hatırlıyorum
dioksitlerdir. 2 Puan
6 Havadaki karbon dioksit yağmur suyunda çözünerek karbonik asit (H₂CO₃) Kısmen Hatırlıyorum
oluşturur. 1 Puan
CO₂ + H₂O H₂CO₃ Hatırlamıyorum
Karbonik asit zayıf asittir. Kısmen iyonlaşarak H⁺ iyonları oluşturur. 0 Puan
H₂CO₃ H⁺ + HCO₃ –
Karbonik asitten gelen H⁺ iyonları yağmur suyunun pH değerini düşürür.

Yağmur suyunun asidik olmasının bir diğer nedeni NO, NO₂ gibi azot oksitlerdir
(NO ). Havada az miktarda bulunan atmosferik bir gaz olan azot ve oksijenin bir
X
kısmı yüksek sıcaklıklarda, güneş ışığı, yıldırım veya şimşek etkisiyle tepkimeye
girerek NO₂, NO gibi azot oksitleri oluşturur. NO su ile tepkimeye girmez fakat Hatırlıyorum
2 Puan
oksijenle tepkimesinden oluşan NO₂ su ile tepkimeye girerek asit oluşturur.
7 N₂+O₂ 2NO Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
2NO+O₂ 2NO₂ Hatırlamıyorum
Havadaki NO₂ suyla tepkimeye girerek HNO₃ oluşturur. 0 Puan
3NO₂ + H₂O 2HNO₃ + NO
Oluşan HNO₃ iyonlaşarak H⁺ iyonu verir. H⁺ iyonu, yağmur suyunun pH değerini
düşürür.

Yağmur suyunun pH’ının 5,6 dolayında olması çevre tarafından tolere
edilebilir. Genellikle pH'ı 4,6ʼdan daha küçük değere sahip olan yağmurlara
asit yağmurları denir.
Yağmur suyunun pH'ının düşmesinin nedeni endüstrinin gelişmesi, enerji Hatırlıyorum
tüketiminin artmasıdır (özellikle santrallerde kükürt içeren kömür ve petrol 2 Puan
8 gibi fosil yakıtların yakılması). Fosil yakıtların yakılması sonucu açığa çıkan Kısmen Hatırlıyorum
kükürt havadaki oksijenle tepkimeye girerek SO₂ ve SO₃ oluşturur. 1 Puan
S+O₂ ʼ SO₂ Hatırlamıyorum
0 Puan
2SO₂+O₂ ʼ 2SO₃
SO₃ suyla tepkimeye girdiğinde ise H₂SO₄ oluşur.
SO₃ +H₂O ʼ H₂SO₄
Oluşan H₂SO₄ asit yağmuru olarak yeryüzüne iner.

Asit yağmuru çevreye zararlı etkileri olan, bir dizi kimyasal tepkimeyi tetikleyen,
dünyayı etkileyen yağışların bir türüdür. Havada oluşan asitler yeryüzüne yağmur,
karla karışık yağmur, kar veya sis şeklinde inebildiği gibi gazlar veya partiküller
hâlinde de inebilir. Hatırlıyorum
Asit yağmurları birçok ekolojik etkiye sahiptir. En 2 Puan
9 fazla etkilediği yerler göller ve akarsulardır. Asit Kısmen Hatırlıyorum
yağmurları suları asidik yaparak bileşikler hâlin-
1 Puan
de bulunan ağır metallerin çözünmesine neden Hatırlamıyorum
olur. Çözünen ağır metaller toprak, göl ve derelere 0 Puan
karışarak suyun toksik hâle gelmesine neden
olur. Suların asitliği arttıkça dere ve göllerdeki su Asit yağmurundan etkilenen
canlılarının yaşamı tehlikeye girer. balıklar

ORTAÖĞRETİM 4 KİMYA-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ