Page 6 - Kimya 10 | Çalışma Defteri -7

Hatırlıyor muyum?

NaClO (sodyum hipoklorit) ağartıcı olarak çamaşır sularında kullanılan
kimyasallardandır.
Evlerde temizlik amaçlı kullanılan tuz ruhu (HCl) hidroklorik asidin %10 - %12'lik sulu
çözeltisidir. Çamaşır suyundaki sodyum hipoklorit sulu ortamda hipokloröz asit
olarak bulunur.
NaClO + H₂O HClO + Na⁺ + OH Hatırlıyorum
–
Tepkime sonucunda oluşan hipokloröz asit (HClO) bir başka asit olan tuz ruhu yani 2 Puan
14 HCl ile karıştırılırsa aşağıdaki tepkime oluşarak toksik klor gazı oluşur. Kısmen Hatırlıyorum
HClO + HCl ʼCl₂ + H₂O 1 Puan
Çamaşır suyu ve tuz ruhu birbiriyle kesinlikle karıştırılmaması gereken evsel Hatırlamıyorum
kimyasallardır. Açığa çıkan klor gazı keskin ve boğucu bir kokuya sahiptir. Oluşan 0 Puan
klor gazı; gözleri, mukoza zarını, boğazı ve akciğerleri etkiler. Uzun süre klor gazına
maruz kalınması ölüme neden olabilir. Sirke ile çamaşır suyu karıştırıldığında da
sirkede bulunan asetik asitten dolayı yine klor gazı oluşur ve benzer etkiyi gösterir.
Evsel kimyasalların, asit ve bazların ambalajları üzerindeki güvenlik uyarılarına
kesinlikle dikkat edilmeli, kullanım talimatlarına uyulmalıdır.

Lavabo açıcılar evsel kimyasallardan biridir. Lavabo açıcı olarak kullanılan malzemenin
içinde sud kostik (NaOH), potas kostik (KOH) gibi bazların derişik çözeltileri kullanılır. Hatırlıyorum
2 Puan
15 Bu maddeler lavaboların tıkanmasına yol açan içinde keratin içeren kıl, saç ve tüylerin Kısmen Hatırlıyorum
çözünmelerini sağlar.
Tıkanan lavabolarda, lavabo açıcının üzerine sıcak su dökülür. Sıcak su kullanılmasının 1 Puan
nedeni tepkimeyi hızlandırmaktır. Hatırlamıyorum
Lavabo açıcılar, kuvvetli baz çözeltisi olduklarından kullanılırken dikkatli olunmalıdır. 0 Puan
Tahriş edici olduklarından çıplak elle dokunulmamalı, cilde temas ettirilmemelidir.

Evsel kimyasallar asit ve bazların sulu çözeltileri
olduğundan aşırı miktarda kullanılmalarının sağlık
açısından olduğu kadar tesisat ve çevre açısından da
sakıncaları bulunmaktadır. Hatırlıyorum
2 Puan
Aşırı miktarda lavabo açıcı kullanılması gider
16 borularının bağlantı noktalarına konan plastik Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
contaların ve PVC’den yapılan boruların aşınmasına Hatırlamıyorum
ve su sızdırmalarına neden olabilir. Kireç ve pas 0 Puan
sökücüler asit olduğundan tesisatlarda bulunan metal
borularla tepkime vererek metal boruların aşınmasına
dolayısıyla büyük hasarlara yol açabilir.

Temizlikte kullanılan klorlu çamaşır sularında bulunan klor insan ve çevre için
oldukça zararlıdır. Bu ürünler atıklarla suya karışır. Suya karışan klor tehlikeli
toksinler oluşturarak suda bulunan element ve minerallerle tepkime verir. Hatırlıyorum
2 Puan
Oluşan toksinler suya ve toprağa karışarak toprak ve suda uzun yıllar kaldığından
17 toprağın ve suyun organik yapısını bozar. Bu nedenle bu ürünlere kalıcı organik Kısmen Hatırlıyorum
1 Puan
kirleticiler de denir. Tehlikeli olan bu kimyasallar insanlarda kansere, endokrin
Hatırlamıyorum
bozukluklarına ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Klorlu çamaşır
0 Puan
suyu ile ilgili en önemli sorunlardan biri de hava ve su kaynaklarına bırakılan
düşük seviyelerinin zamanla birikmesidir.

ORTAÖĞRETİM 6 KİMYA-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ